Skip to content
Европската комисија го претстави 18-тиот пакет санкции против Русија. Тој има за цел дополнително да ги ослаби енергетскиот и финансискиот сектор на Русија како одговор на континуираната агресија врз Украина.
Олександар ЛЕВЧЕНКО*
На 10 јуни, Европската комисија го претстави 18-тиот пакет санкции против Русија. Тој има за цел дополнително да ги ослаби енергетскиот и финансискиот сектор на Русија како одговор на континуираната агресија врз Украина.
Клучните мерки вклучуваат предлог за намалување на ценовниот плафон за руска нафта од 60 на 45 долари за барел, целосно блокирање на 22 руски банки од меѓународниот SWIFT систем и забрана за користење на гасоводот „Северен тек“ за снабдување со гас меѓу Русија и Германија.
„Руската економија веќе пука под притисокот на претходните санкции, а новиот пакет ќе удри уште посилно“, рече претседателката на Европската комисија фон дер Лајен.
Покрај тоа, Европската комисија предлага проширување на ембаргото за нафта за да ги вклучи нафтените деривати произведени во трети земји од руски суровини, што треба да ги спречи обидите за заобиколување на санкциите.
Исто така, се планира да се додадат уште 77 бродови осомничени за нелегален транспорт на руска нафта на списокот со санкции на руската „флота во сенка“ – ќе им биде забрането да влегуваат во пристаништата на ЕУ.
Санкциите ќе влијаат и на Рускиот фонд за директни инвестиции – неговите активности ќе бидат ограничени со цел да се спречи модернизацијата на руската економија на сметка на западниот капитал.
Друг удар е забраната за извоз во вредност од 2,5 милијарди евра. Таа опфаќа испорака на индустриски стоки во Русија: машини, метали, пластика, хемикалии, како и технологија со двојна намена што се користи за производство на беспилотни летала, ракети и други видови оружје.
Фон дер Лајен ја нагласи ефикасноста на санкциите, истакнувајќи дека пред инвазијата, Русија заработувала приближно 12 милијарди евра месечно од извоз на енергија во Европа. Сега таа сума е намалена на 1,8 милијарди евра. „Нашата цел е да ја спречиме Русија да ја модернизира својата армија на сметка на европските технологии“, рече таа.
Новите санкции се совпаѓаат со подготовката на самитот на Г7 во Канада, каде што ќе се дискутира и за зголемување на притисокот врз Москва. ЕУ очекува да се согласи за сите мерки до крајот на месецот. Како што рече претставникот на полското претседателство, Игнаци Ниемчицки, „расположението меѓу амбасадорите на ЕУ е оптимистичко“. Брисел, исто така, ги координира активностите со Вашингтон. Предлогот на Европската комисија за 18-тиот пакет санкции, кој ќе вклучува ограничувања против кинеските компании и намалување на цената на руската нафта, може да го погоди „паричникот“ на диктаторот Владимир Путин, изјави американскиот сенатор Линдзи Греам.
„Многу сум задоволен што нашите европски партнери – преку Европската комисија – воведуваат нов пакет санкции против Русија за нејзината варварска инвазија на Украина“, рече Греам. Тој додаде дека новиот пакет се разликува од претходните по тоа што новите санкции ќе бидат насочени против кинеските компании. Доколку Кина и Индија не купат 70% од руската нафта, воената машина на Путин ќе запре. „Добра работа од нашите европски сојузници“, заклучи сенаторот.
Ве потсетуваме дека претходно сенаторот Линдзи Греам предложи усвојување на нов закон за нови санкции против Русија. Поточно, таков документ предвидува дека САД ќе воведат царини од 500% против оние земји кои продолжуваат да купуваат нафта, гас, ураниум и други производи од Русија. Документот е поддржан од 82 сенатори од 100. Но, сè уште не е ставен на гласање. Во исто време, администрацијата на претседателот Доналд Трамп е многу претпазлива во врска со можните санкции против Русија, и покрај гласните закани.
По почетокот на големата војна, Западот почна активно да воведува големи санкции против Русија. Финансиската, енергетската, воената и технолошката сфера паднаа под ограничувањата на санкциите. Нивната цел е да ги погодат економските можности на Русија.
Во меѓувреме, министрите за транспорт на ЕУ потпишаа писмо со кое предлагаат дополнителни санкции против Русија и Белорусија за создавање пречки за превозот и авијацијата. Во писмото до Европската комисија, итно се бара да се забрза имплементацијата на услугите што се отпорни на пречки, соопшти литванското Министерство за транспорт и врски. Поточно, документот предлага модернизација на традиционалната навигациска инфраструктура за да се зголеми целокупната отпорност на критичната инфраструктура и да се зајакне безбедноста низ цела Европа. Министрите ги оправдаа своите предлози со фактот дека од 2022 година, во воздушниот простор на регионот на Балтичкото Море се забележани два вида пречки во глобалните навигациски сателитски системи – пречки и замена на сигналот, што претставува закана за различни видови транспорт, особено цивилното воздухопловство и поморскиот превоз. Документот го потпишаа министрите од Литванија, Латвија, Естонија, Германија, Словачка, Финска, Словенија, Чешка, Италија, Холандија, Шпанија, Данска и Романија.
Во исто време, Судот на правдата на Европската Унија во Луксембург (ЕСП) ја нарече забраната за замрзнување на средствата на пет големи руски бизнисмени и издавање визи легална и изјави дека Брисел не мора да ги докажува нивните врски со режимот на рускиот претседател Владимир Путин. Ова значи дека другите Руси кои ги оспоруваат санкциите тешко дека треба да сметаат на нивно укинување.
По почетокот на руската војна против Украина во голем обем, Европската Унија стави на црната листа многу руски бизнисмени, обвинувајќи ги дека го поддржуваат рускиот режим со своите активности, играат важна улога во обезбедувањето приходи и со тоа се директно или индиректно виновни за поткопување на суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина.
Меѓу оние кои ја оспорија оваа одлука пред Европскиот суд на правдата беа Дмитриј Мазепин (Уралхим), Дмитриј Пумјански (ТМК, Синара Груп), Виктор Рашников (ММК), Герман Кан (Алфа Груп) и Тигран Худавердјан (Јандекс). Нивните барања беа одбиени во 2023 година – и тие поднесоа жалба. Се очекува Европскиот суд на правдата да донесе конечна пресуда во случајот на „петтемина“ во јули или по празниците во август оваа година. Доколку се совпадне со мислењето на советникот на Европскиот суд на правдата по ова прашање, тоа ќе има очигледни последици за сите други руски и белоруски бизнисмени, од кои има 80, кои ги оспорија европските санкции.
Да потсетиме дека на 23 мај оваа година, земјите од Г7 се согласија да не ги одмрзнуваат руските средства сè додека Москва не ја запре војната против Украина и не плати надомест за предизвиканата штета. Како што е познато, вкупниот износ на замрзнати руски средства во земјите од Г7 и ЕУ се проценува на приближно 300 милијарди долари. Овие средства се користат за финансирање на помошта за Украина.
Во исто време, во Киев, претседателот на Украина В. Зеленски донесе Одлука за примена на посебни рестриктивни мерки за физички и правни лица вклучени во депортацијата и „превоспитувањето“ на украинските деца. 9 руски организации беа додадени на листата на санкции. Што се однесува до санкционираните лица, релевантниот список содржи информации за 48 лица кои ја поддржуваат и спроведуваат политиката на Путин за депортирање на украински деца од привремено окупираните територии на Украина итн. Соодветната одлука предвидува економски и други рестриктивни мерки, вклучително и конфискација на државни награди за Украина, блокирање на средства, ограничувања на трговските трансакции, суспендирање на економските и финансиските обврски итн. Ограничувањата се воведуваат на неодредено време или за период од 50 години.
Покрај тоа, претседателот Володимир Зеленски неодамна воведе три нови пакети санкции. Првиот пакет е насочен против руски граѓани кои се вклучени во финансирање на рускиот тероризам и избегнување на санкциите во корист на Русија. Вториот пакет санкции се воведува против пропагандисти кои придонесуваат за руската информативна агресија преку ширење пропагандни наративи. Третиот пакет санкции е насочен против претставници на руски мафијашки групи поврзани со диктаторскиот режим на Путин. Киев работи на синхронизирање на украинските санкции со оние на ЕУ и други клучни глобални јурисдикции.
За да се постигне мир, потребно е да се одржи и зголеми притисокот врз Русија. Меѓународните санкции против Руската Федерација, дипломатската изолација на Кремљ и воената помош за Украина се главните компоненти на притисокот врз Москва. Киев прави сè што е можно за да ја заврши војната и да постигне стабилен мир.
*Олександар ЛЕВЧЕНКО e поранешен украински амбасадор во Хрватска и Босна и Херцеговина
