Skip to content
За да се постигне мирот што Москва толку очајно го избегнува, потребно е да се одржи и зголеми притисокот врз Русија, а не да се бараат начини да се „смири“.
Олександар ЛЕВЧЕНКО*
Во ноќта на 9 јуни, руската страна повторно започна масовен ракетен напад врз Украина. Непријателот употреби 499 единици за воздушен напад: 479 дронови за напад „Шахед“ и разни видови симулаторски дронови, 4 аеробалистички ракети „Х-47 М2 Кинжал“, 10 крстосувачки ракети „Х-101“, 3 крстосувачки ракети „Х-22“, 2 антирадарски ракети „Х-31П“ и 1 крстосувачка ракета „Х-35“.
Украинската воздушна и ракетна одбрана неутрализираше 479 непријателски единици за воздушен напад, 292 беа соборени од оган, 187 беа изгубени на лице место: 277 непријателски беспилотни летала „Шахед“ и други видови беа соборени од оган, 183 беа потиснати на лице место со радио-електронски средства; соборени беа 10 крстосувачки ракети „Х-101“; 4 аеробалистички ракети „Х-47 М2 Кинжал“; 2 крстосувачки ракети „Х-22“, 2 антирадарски ракети „Х-31П“; 1 крстосувачка ракета „Х-35“.
Ова е евиденцијата на украинската страна во соборувањето на руски ракети и беспилотни летала за воздушен напад. Речиси сите руски ракети беа соборени освен една, а погодени беа 460 руски борбени беспилотни летала од 479. За да се постигне мирот што Москва толку очајно го избегнува, потребно е да се одржи и зголеми притисокот врз Русија, а не да се бараат начини да се „смири“.
Меѓународните санкции против Русија, дипломатската изолација на Кремљ и воената помош за Украина се главните компоненти на притисокот врз државата агресор. Руската нечувствителност на санкциите и политичкиот притисок е пропаганден мит на Кремљ: под товарот на санкциите, Москва беше принудена да влезе во преговарачкиот процес. Москва во моментов вештачки ги одложува преговорите, но зголемениот притисок врз Русија конечно ќе ја принуди дипломатијата на Кремљ навистина да профункционира.
Новите американски санкции, кои ќе ја намалат способноста на Русија да води војна против Украина, треба да играат важна улога во принудувањето на агресорот на мир. Во исто време, Киев прави сè што е можно за да ја заврши војната и да постигне стабилен мир.
Во меѓувреме, пропагандата на Кремљ шири лажно тврдење дека руските трупи наводно веќе влегле на територијата на регионот Дњепропетровск во Украина. Оваа информација не е точна: борбите продолжуваат во регионот Донецк, а во регионот Дњепропетровск нема непријателско присуство.
Ова не е прв пат непријателот да помисли да „стигне“ до границите на регионот Дњепропетровск за да може Путин да прогласи уште една непостоечка „победа“. Руските специјални служби постојано шират лажни тврдења за „распаѓање на фронтот“, „котли“ и „опкружување“ на украинските единици со цел да шират паника во украинското општество и да ги соберат редовите меѓу руските граѓани, особено оние кои се скептични во врска со потребата од продолжување на војната.
Всушност, украинските одбранбени сили ефикасно се спротивставуваат на окупаторите: загубите на руските вооружени сили веќе достигнаа речиси милион. 997 илјади руски војници беа убиени и ранети, а тоа се неповратни руски загуби. На Путин му е сè потешко да се преправа дека ништо критично не се случува за руската војска. Покрај тоа, Украина ги негираше руските изјави дека Киев ја одложил размената на затвореници на неодредено време. Ве потсетуваме дека за време на втората рунда мировни преговори во Истанбул на 2 јуни, страните се согласија да разменат затвореници и да ги вратат телата на 12.000 паднати војници, по 6000 од секоја страна. Сепак, Владимир Медински, помошник на рускиот претседател кој ја предводеше руската делегација на разговорите во Истанбул, лажно тврдеше дека Киев неочекувано ја одложил размената на телата на паднатите војници на неодредено време.
Во оваа смисла, украинското Министерство за одбрана објави дека Москва треба да престане со „валканите игри“ и да се врати на конструктивна работа.
„Денешните изјави од руската страна не одговараат на реалноста и претходните договори ниту за размена на затвореници, ниту за репатријација на телата“, напиша украинскиот Координативен штаб за третман на воени заробеници.
И покрај договорите постигнати за време на состанокот во Истанбул, Русија се обидува да манипулира со размената на затвореници. Во Турција, украинската и руската делегација се согласија за размена на тешко ранети и тешко болни воени заробеници по принципот „сите за сите“, и за размена на млади војници на возраст од 18-25 години, како и за репатријација на телата на 6.000 паднати војници од секоја страна. Украина поднесе списоци за размена според јасно дефинирани категории, додека Русија поднесе други списоци кои не одговараат на договорениот пристап.
Москва, исто така, се обидува да изврши цинични манипулации со информациите за репатријација на телата, шпекулирајќи со човечка тага. Украина јасно се придржува до договорот и прави сè за да се осигури дека размената ќе се случи и дека сите ветерани ќе се вратат дома. За жал, пропагандата на Кремљ го користи прашањето за воените затвореници за да манипулира со јавното расположение во Украина и во светот како целина.
Со оглед на важноста на проблемот, украинскиот претседател Володимир Зеленски е во постојан контакт по ова прашање со украинскиот министер за одбрана Умеров, началникот на воената разузнавачка служба Буданов и началникот на Безбедносната служба на Украина Малјук. Украина продолжува да прави сè што е можно за да обезбеди ослободување на своите затвореници и враќање дома на телата на паднатите украински војници. Киев сè уште не добил комплетни списоци од Русија за повеќе од илјада луѓе – како што е договорено во Истанбул. Тоа е, руската страна се обидува да игра некаква валкана политичка и информативна игра во овие чувствителни прашања за човечки судбини.
Официјален Киев смета дека е важно да има резултат од размената. Потребно е луѓето и телата на паднатите војници да се вратат дома. Украинската страна сè уште верува дека ќе биде можно да се продолжи по патот на размена и прави сè што е можно за тоа. И тоа дава резултати. Првата група украински затвореници се врати во Украина. И ако Русите не се придржуваат до договорот дури и во толку чувствителни хуманитарни прашања, тогаш тоа во голема мера ги поткопува сите меѓународни напори, а особено напорите на Соединетите Американски Држави во врска со сите преговори за прекин на огнот и употребата на мировната дипломатија.
Покрај тоа, Русија продолжува систематски да ги исклучува жителите на привремено окупираниот Крим од процесот на размена на затвореници, одбивајќи да ги врати во Украина. Ова го објави јавната организација „Здружение на роднини на политички затвореници на Кремљ“.
Како што рече раководителот на оваа организација, Игор Котељанец, Русија одбива да ги врати кримските цивилни затвореници, бидејќи ги смета за свои граѓани поради присилно „пасоширање“ по нелегалната окупација на украинскиот полуостров. Според него, за време на последната руско-украинска размена на затвореници, 120 украински цивилни заложници биле вратени дома. Сепак, уште еднаш, меѓу ослободените немало жители на Крим – дури ни оние во критична состојба.
„Кога украинската страна зборуваше за затворениците од Крим кои добија руски пасоши – некои од нив доброволно, а апсолутното мнозинство со сила – Москва едноставно одговори дека тие наводно се нејзини граѓани и дека Русија нема да разговара за нивна размена. Кремљ се надева дека некако ќе си поигра со нивните тешки судбини и ќе ја уценува Украина“, забележува И. Котељанец.
Сепак, Москва нема да успее во тоа, со оглед на принципиелниот став на официјален Киев и сериозниот став на украинската страна кон решавањето на сите проблематични прашања за размена на затвореници.
*Олександар ЛЕВЧЕНКО e поранешен украински амбасадор во Хрватска и Босна и Херцеговина
