Skip to content
Состаноците во Вашингтон беа многу продуктивни и потврдија дека Украина, Соединетите Американски Држави и Европа остануваат обединети по фундаменталните прашања поврзани со завршувањето на војната.
Олександар ЛЕВЧЕНКО*
Преговорите се одржаа во Вашингтон со учество на Володимир Зеленски, Доналд Трамп, претседателите на Франција, Финска, шефовите на влади на Германија, Велика Британија, Италија, претседателот на Европската комисија и генералниот секретар на НАТО. На овој состанок му претходеа билатерални преговори меѓу претседателите на Украина и Соединетите Американски Држави. Една од главните теми на дискусија беа безбедносните гаранции за Украина. Володимир Зеленски нагласи дека безбедноста на Украина зависи од сите присутни лидери, истакнувајќи го силниот сигнал на Соединетите Американски Држави за нивната подготвеност да учествуваат во гарантирањето на безбедноста и важноста на демонстрираната поддршка од Европа. Впрочем, Украина, особено, го разгледува пристапувањето кон ЕУ како дел од своите безбедносни гаранции. Одделно, тие разговараа за работата на „коалицијата на оние што се подготвени“ и специфичните безбедносни гаранции што секоја од повеќе од 30-те земји што се дел од неа се подготвени да ги обезбедат.
Учесниците разговараа за важноста од одржување состанок со руската страна на лидерско ниво. Сите се согласија дека ова е единствениот начин да се решат најчувствителните прашања. Според американскиот претседател, за време на разговорите во Алјаска, Владимир Путин се согласил да прифати безбедносни гаранции за Украина.
„Оптимист сум дека заедно можеме да постигнеме договор што ќе ја спречи секоја идна агресија врз Украина“, рече Доналд Трамп.
Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, ја нагласи важноста од запирање на убиствата и нападите врз украинската инфраструктура. Германскиот канцелар инсистираше дека прекинот на огнот е важен чекор пред понатамошните разговори за работа на мировен договор.
„Не можам да замислам дека следниот состанок ќе се одржи без прекин на огнот. Затоа, да работиме на тоа. И да извршиме притисок врз Русија. Бидејќи прекинот на огнот и сериозноста на преговорите зависат од тоа како ќе го направиме тоа“, рече Фридрих Мерц.
Францускиот претседател, исто така, нагласи дека прекинот на огнот е неопходен за да се запрат убиствата.
„Кога зборуваме за безбедносни гаранции, зборуваме за безбедност за целиот европски континент. Првата гаранција е способна украинска армија за наредните години и децении. А тоа се и соодветни обврски на сите нас“, рече Емануел Макрон.
Шефот на италијанската влада нагласи дека мирот и правдата можат да се постигнат само во единство.
„Ќе разговараме за безбедносните гаранции: како да се осигураме дека ова нема да се случи повторно. Ќе ја започнеме дискусијата со предлог за модел базиран на примерот на Член 5 од НАТО“, рече Џорџија Мелони.
Британскиот премиер е убеден дека состанокот во Вашингтон може да биде историски чекор во контекст на безбедноста. „Сакаме мир. Војната има огромно влијание, првенствено врз Украинците кои го држат фронтот. Но, таа влијае и на Европа, особено на Обединетото Кралство“, рече Кир Стармер.
Покрај тоа, на состанокот се разговараше за обновата и закрепнувањето на Украина. Володимир Зеленски истакна дека ова е одлична можност за идни инвестиции, што е исто така елемент на патот кон мирот.
Пред разговорот со претседателот на САД во Вашингтон, претседателот на Украина одржа состанок со претседателот на Финска, премиерот на Обединетото Кралство, претседателот на Советот на министри на Италија, претседателот на Европската комисија и генералниот секретар на НАТО. Сите учесници на состанокот ја истакнаа важноста на заедничкиот став за идниот мировен договор. Тие ја истакнаа својата јасна поддршка за суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина и неприфатливоста на менувањето на меѓународно признатите граници на државите со сила.
Да ве потсетиме дека претходно, во Брисел, Володимир Зеленски учествуваше на Седмиот состанок на „коалицијата на добронамерните“, кој го копретседаваа претседателот на Франција, премиерот на Обединетото Кралство и федералниот канцелар на Германија. Лидерите се согласија за заеднички ставови пред разговорите со Доналд Трамп. Партнерите разговараа за тоа како да се спречат убиствата што е можно поскоро и развија заеднички став за тоа како треба да изгледа мировниот договор. Учесниците на состанокот ја истакнаа својата јасна поддршка за независноста и суверенитетот на Украина. Сите се согласија дека државните граници не можат да се менуваат со сила. Беше објавено дека клучните прашања треба да се решат со учество на Украина во трилатерален формат: Украина, Соединетите Американски Држави и Руската Федерација. Лидерите на коалицијата ја поздравија одлуката на САД да учествуваат во безбедносните гаранции што Украина треба да ги добие како дел од мирно решение.
За време на средбата во Вашингтон, претседателот Володимир Зеленски и претседателот Доналд Трамп разговараа за актуелната состојба на бојното поле, ослободувањето на затворениците и враќањето на украинските деца киднапирани од Русија.
Претседателот на Украина изрази благодарност до првата дама на САД, Меланија Трамп, за писмото посветено на украинските деца киднапирани од Русија, кое таа му го предаде на Владимир Путин, и за вниманието што го посвети на проблемот. Ова прашање е едно од најболните за Украинците, бидејќи се однесува на најмалку 20.000 деца кои беа насилно однесени. Володимир Зеленски го замоли Доналд Трамп да ѝ предаде на Меланија Трамп благодарница од првата дама на Украина, Олена Зеленски. Покрај тоа, илјадници Украинци, и војници и цивили, се држат како заробеници од Русија, од кои некои се таму од 2014 година, кога Русија ја започна својата војна против Украина.
„Разговаравме за ова со американскиот претседател. Тој се согласува дека ќе помогне во размената на сите за сите. Не само воени заробеници, туку и цивили – новинари, политички затвореници“, се присети В. Зеленски.
Покрај тоа, за време на средбата, претседателите разговараа за билатералната соработка.
По заедничката средба на американскиот претседател со В. Зеленски и лидерите на европските земји, ЕУ и НАТО земји, Доналд Трамп го покани Владимир Путин да разговараат за следните дипломатски чекори и да одржат трилатерален состанок на ниво на лидерите на Украина, САД и Русија. Подоцна, учесниците на заедничката координативна средба повторно се собраа во Овалната соба за да ги разгледаат резултатите од овој телефонски разговор. Доналд Трамп рече дека руската страна предложила прво да се одржи билатерален состанок со претседателот на Украина, а потоа и трилатерален состанок со учество на американскиот претседател.
„Подготвени сме за сите формати на ниво на лидери, бидејќи тоа е единствениот начин да ги решиме сите овие сложени, болни прашања“, одговори Володимир Зеленски.
По состаноците во Вашингтон, канадскиот министер за надворешни работи Ананд рече дека сите важни одлуки во врска со иднината на Украина треба да ги донесат самите Украинци. „За Романија е важно да се обезбеди траен мир, а не само неопределена пауза во војната“, рече романската министерка за надворешни работи Оана Кои. „Група од 30 земји, вклучувајќи ги Јапонија и Австралија, веќе неколку месеци работи на развој на концепт за безбедносни гаранции за Украина“. Ова го изјави генералниот секретар на НАТО. Премиерот на Велика Британија објави дека следните преговори за безбедносни гаранции за Украина ќе се одржат на 19 август. К. Стармер верува дека овие гаранции „ќе ги уверат луѓето во Европа, Украина и Велика Британија“. Во исто време, германскиот канцелар повика на зголемен притисок врз Русија. Според Ф. Мерц, ова е единствениот начин да се постигне прекин на огнот што е можно поскоро.
Помошникот на рускиот претседател Ју. Ушаков изјави дека американскиот претседател го информирал шефот на Кремљ за завршувањето на преговорите со претседателот на Украина и шефовите на земјите од ЕУ во Белата куќа. Според него, разговорот „бил искрен и многу конструктивен“. Тој истакна дека се одржале состаноци на ниво на претседателите на САД, Русија и Украина, а било разговарано и за продолжување на преговорите на ниво на делегации. „Разговаравме за идејата за можноста за зголемување на нивото на претставници на украинската и руската страна кои учествуваат во споменатите директни преговори“, рече Ушаков.
„Кина ги поддржува сите напори за постигнување мировен договор за Украина и го поздравува дијалогот меѓу САД и Русија“, изјави претставникот на кинеското Министерство за надворешни работи, Мао Нинг. Францускиот претседател Емануел Макрон изјави дека е скептичен кон подготвеноста на рускиот претседател да ја заврши војната во Украина. Сепак, Макрон го пофали „оптимизмот“ на Трамп за склучување мировен договор и рече дека „тој треба да се сфати сериозно“.
Така, состаноците во Вашингтон беа многу продуктивни и потврдија дека Украина, Соединетите Американски Држави и Европа остануваат обединети по фундаменталните прашања поврзани со завршувањето на војната. Соединетите Американски Држави потврдија дека ќе учествуваат во безбедносните гаранции за Украина, чиј формат треба да биде формализиран во следните десет дена. Украина ја потврди својата подготвеност да се состане на лидерско ниво во кој било формат за решавање на клучните прашања поврзани со завршувањето на војната. Украина, САД и Европа остануваат во близок контакт и ги координираат заедничките напори за завршување на војната. Главната цел на Киев не е привремено прекинување на борбите, туку сигурен и траен мир за Украина и цела Европа.
*Олександар ЛЕВЧЕНКО e поранешен украински амбасадор во Хрватска и Босна и Херцеговина
