Секретаријатот на Енергетската заедница на 20 август ги соопшти добитниците на престижните награди „Just Transition Young Voices 2025“, иницијатива што има за цел да ги засили гласовите на младите генерации во дебатата за енергетската транзиција и климатските промени. Наградите беа доделени на тројца автори од Косово, Грузија и Украина, чии трудови на најсилен начин ги отсликуваат предизвиците и можностите од зелената трансформација во регионот.
Наградата е создадена за да ги охрабри младите под 30 години да ги изразат своите ставови за енергетските, климатските и социјалните прашања што ќе ја обликуваат иднината на Југоисточна и Источна Европа. Организатори се Секретаријатот на Енергетската заедница, заедно со Bankwatch, CAN Europe, CLEW Network и Регионалната канцеларија за младинска соработка, а како медиумски партнер се приклучи Balkan Green Energy News.
Оваа година пристигнаа пријави од млади луѓе на возраст меѓу 18 и 30 години од Албанија, Босна и Херцеговина, Косово, Црна Гора, Северна Македонија, Србија, Молдавија, Грузија и Украина. Нивните трудови отвораат важни теми – од нееднаквиот пристап до чиста енергија, до последиците од војната, миграцијата и сиромаштијата врз процесот на енергетска транзиција.
Првото место го освои Тринге Шкодра (26) од Косово, со силен текст за напорите на нејзината земја да се одвои од зависноста од јаглен и да ја изгради својата визија за праведна енергетска транзиција. „Не можеме да зборуваме за одржлива иднина ако не зборуваме и за правичност и инклузија,“ нагласи таа во своето дело.
Второто место припадна на Ани Гогохија (18) од Грузија. Таа преку лично сведоштво ги поврза секојдневните борби со ниските плати, миграцијата, загадувањето и здравствените проблеми со ризиците од нерамномерната транзиција кон зелена енергија. Како награда, Гогохија ќе отпатува на целосно финансирана студиска посета во Западен Балкан, организирана од Bankwatch, каде што ќе има можност одблизу да се запознае со процесите на енергетска трансформација.
Третото место го доби Катерина Перелома (22) од Украина, за нејзиниот извештај од Киев во кој опиша како локалните заедници, и покрај воените предизвици, воведуваат одржливи практики – од користење соларна енергија и рециклирање, до урбано градинарство, зелени стартапи и младински иницијативи. Таа како награда ќе учествува на обука за новинари за климатска дезинформација што ќе се одржи во септември во Охрид, со покриени трошоци за патување и сместување.
„Енергетската транзиција во Југоисточна и Источна Европа ќе успее само ако биде инклузивна и регионално поврзана,“ изјави Марта Шулте-Фишедик од Зелената единица на Енергетската заедница, член на жирито. „Гласовите на младите се клучни во овој процес, а наградата ја потврдува длабочината на талентот и посветеноста што тие ја носат.“
Со овие признанија, организаторите сакаат да поттикнат нови перспективи и ангажман на младите во енергетските политики, кои сè повеќе стануваат централно прашање за иднината на регионот.