Шансите да се роди момче или девојче можеби не се 50:50

Студија на Харвард открива дека возраста на мајката може да влијае на полот на децата — случајност или биологија?

Долги години, научниците и јавноста претпоставуваа дека шансите за раѓање момче или девојче се едноставно 50:50 – како фрлање паричка. Се учи дека полот се одредува од сперматозоидот, кој може да носи X или Y хромозом, а јајце клетката секогаш носи X. Ако ја оплоди X – се раѓа девојче; ако Y – момче.

Но, нова студија од Универзитетот Харвард доведува во прашање дали оваа “рамнотежа” е навистина толку едноставна.

 Што вели истражувањето?

Истражувачкиот тим предводен од Сивен Ванг анализирал податоци од над 58.000 мајки во САД, учеснички во две големи студии за женско здравје. Тие го разгледувале полот на децата и го споредувале со низа мајчински карактеристики, како:

• возраст при прво раѓање
• висина
• индекс на телесна маса (BMI)
• раса
• крвна група
• хронотип (утрински/вечерен тип)
• боја на коса
• возраст при прва менструација

Од сите фактори, само возраста на мајката при првото породување покажала значајна поврзаност со полот на децата. Жените кои родиле после 28-та година, имале 43% поголема веројатност да имаат деца од ист пол (само машки или само женски), додека тие што станале мајки порано имале 34% веројатност за тоа.

Како е можно тоа?

Иако студијата не утврдува причинско-последична врска, се нудат неколку можни објаснувања:

1. Физиолошки фактори – Со возраста, може да се менува pH вредноста во вагината, што би можело да го фаворизира преживувањето на X-хромозомски сперматозоиди, а со тоа и поголема веројатност за девојчиња.
2. Менструални и хормонски циклуси – Некои истражувања укажуваат дека раните овулации или одреден хормонален баланс кај помладите жени можат да влијаат на „селективен прием“ на одреден тип сперматозоиди.
3. Социоекономски фактори – Жените што раѓаат подоцна можеби повеќе ја планираат големината и полот на семејството. Ако добијат две деца од ист пол, можеби немаат желба или можност да продолжат да се обидуваат за дете од другиот пол – што влијае на статистиката.

Како што посочува Џошуа Вајлд од Универзитетот Оксфорд, потребна е претпазливост при интерпретација на резултатите. „Она што го гледаме може да биде резултат на комбинација од биологија, културни очекувања и економска реалност,“ вели тој.

Зошто ова е важно?

Оваа студија отвора нови прашања за начинот на кој го разбираме развојот на полот, но и за планирањето на семејството, социјалниот притисок за „балансирани“ семејства и дури потенцијално етички дилеми околу селекцијата на пол преку медицински интервенции.

Иако не постои научно безбеден начин за природна селекција на полот (спротивно на митови како „одредени пози“ или „времето на однос“), оваа студија укажува дека мајчиното тело можеби има поголемо влијание врз исходот отколку што досега сме верувале.

Што следува?

Истражувачите повикуваат на понатамошни студии, особено во различни културни и еколошки контексти, за да се утврди дали овој ефект е универзален или специфичен за западниот свет.

Во меѓувреме, родителите што се прашуваат зошто имаат само синови или само ќерки – може да најдат утеха во новите научни сознанија: можеби не е случајност. Можеби телото знае повеќе отколку што мислиме.