Завршува оганот над македонското небо

Вечерва, 31 август 2025, е последниот силен прозорец годинава за да се улови интензивниот финиш на метеорскиот дожд Персеиди – спектаклот што секое лето го осветлува северното небо.

По вечерните часови и особено по полноќ, далеку од градските светла, сè уште може да се види двоцифрен број ѕвездени траги на час, со повремени огнени „огнени кугли“.

Персеидите потекнуваат од честичките што зад себе ги остава кометата 109P/Swift–Tuttle. Земјата секој август минува низ овој „прашлив пат“, а зрнцата – најчесто микроскопски до зрно-песок големи – влетуваат во атмосферата со околу 60 км/с и испаруваат на височина од 80–120 км, оставајќи светлечки траги. Радијантот (видливата точка од која изгледа дека избувнуваат) се наоѓа во соѕвездието Персеј, кон североисток, и се издигнува повисоко по полноќ – тогаш условите се најдобри.

За најдобар поглед, изберете темно место, легнете или седнете со поглед 30–60° над хоризонтот и оставете им на очите 20–30 минути за адаптација. Телескопи и двогледи не се потребни – тие го стеснуваат видното поле. Понесете топла облека, термос и трпение: метеорите доаѓаат во бранови. Ако Месечината е светла, дрвја, рид или ѕид може да послужат како „сенка“ за да го затемните полето на поглед.

Каде да гледате во Македонија? Планинските и ридски платформи со чист хоризонт се идеални: Кокино (Крива Паланка), Попова Шапка и височините на Шар Планина, платото над Маврово, превоите на Галичица (Магаро), високите точки на Пелистер, пустите делници во Мариово, како и сите селски платформи далеку од урбана светлосна загаденост. И полјаните над Скопје можат да послужат, ако се свртите кон североисток и се оддалечите од главните извори на светлина.

Ако облаците се вмешаат, прозорецот за послаби Персеидите ќе траат уште неколку ноќи, но најдоброто е вечерва. Посакајте желба – и гледајте внимателно: најсјајните траги траат дел од секунда, но се паметат цела година.