Skip to content
Цените на кафето се на историски највисоко ниво, а поскапувањето влијае на производителите и потрошувачите ширум светот. Во изминатата година, цената на кафето постојано растеше, при што податоците покажуваат дека Арабика поскапе за 140%, додека Робуста, која до неодамна беше поевтина, ја надмина цената на Арабиката. Само во првите два месеци од оваа година, суровото кафе на светските берзи поскапе за дополнителни 30%.
Уредничката на Blic Biznis, Весна Бјелиќ Беќаговиќ, во разговор за Euronews Србија истакнува дека оваа ситуација не е проблем само за љубителите на кафето, туку има пошироки економски последици, бидејќи кафето не е само дел од утринската рутина, туку и значаен глобален економски фактор.
„Утрото донесе нови статистички податоци кои покажуваат дека цената на кафето двојно се зголеми во последните 14 месеци. Интересно е тоа што цената на Робуста првпат ја надмина цената на Арабика, што досега не се случувало. Овој скок несомнено влијае на крајните потрошувачи. На пазарот има огромна побарувачка, додека понудата се намалува. За да ги разбереме вистинските размери на овој раст, треба да знаеме дека цените се зголемија од 30 до 40%, а во одредени моменти беа регистрирани и скокови од 300%“, вели Бјелиќ Беќаговиќ.
Ограничена понуда и климатски промени
Еден од главните фактори за поскапувањето е намалената понуда, бидејќи бразилските производители речиси целосно ги испразнија своите складишта.
„Сега сме на прагот на новата жетва, а понудата е многу мала. Климатските промени директно ги погодуваат насадите со кафе, што влијае и на квалитетот на бербата“, додава таа.
Дополнителен притисок врз цените создаваат и геополитичките тензии, кои доведуваат до промени во трговските рути, предизвикувајќи доцнење во транспортот и зголемени трошоци.
„Често забораваме дека кафето е берзанска стока, како нафтата, и затоа е подложно на шпекулации. Инвестициските фондови и шпекулантите често вложуваат во кафе, вештачки зголемувајќи ја неговата цена“, објаснува таа.
Што значи ова за потрошувачите?
Производителите на кафе се во тешка ситуација. Иако се обидуваат да не го префрлат целото поскапување врз потрошувачите, за да го зачуваат квалитетот на производот, се соочуваат со огромно зголемување на трошоците за производство.
„За да опстанат, тие се приморани да ги зголемат цените на големо, што повторно води кон раст на малопродажните цени. Ова предизвикува незадоволство кај потрошувачите, особено во Србија и на глобално ниво, дополнително комплицирајќи ја ситуацијата“, вели таа.
На прашањето дали се очекува стабилизација на пазарот на кафе или понатамошен раст на цените, таа вели дека нема многу простор за оптимизам.
„Некои производители веќе продале до 90% од својата жетва, што значи дека на пазарот ќе има недостиг на кафе во наредниот период. Според моменталните проценки, понудата на кафе ќе биде на историски минимум. Покрај тоа, најавените суши дополнително ќе влијаат врз квалитетот и количината на достапното кафе. Оптимизмот за следната сезона на жетва е многу мал, што значи дека потрошувачите ќе продолжат да се соочуваат со високи цени“, заклучува Бјелиќ Беќаговиќ.
