Ден на човековите права 2025: Кога демократијата е под напад, молкот е соучесништво

Цивил – Центар за слобода, по повод Денот на човековите права 2025 година истакнува дека светот стои на пресвртна точка. Низ целиот свет, ветувањето за универзални права е под напад — од боиштата, од пропагандните мрежи, од меѓународните и домашните притисоци, и од подемот на авторитаризмот кој се храни со страв, омраза и дезинформации. Денес не е ден за ритуално одбележување или свечени декларации. Денес е повик да ја одбраниме слободата, да ја заштитиме вистината и да ја обликуваме иднината без страв, без авторитаризам и без војни на агресија.

Надворешно и внатрешно, оваа борба е највидлива во Украина, каде што народот продолжува да се бори – со исклучителна храброст и достоинство – против руската геноцидна војна на агресија. Нивниот отпор не е само за територија. Тоа е борба за правото на постоење, на јазик, на иднина, на слобода. Нашата солидарност со Украина не е опционална; тоа е морална и демократска обврска.

Борбата на Украина не е само национална – таа е првата линија на глобалната борба за демократија и слобода. Вредностите што се напаѓаат во Украина се вредностите што го дефинираат слободниот свет: човечкото достоинство, демократскиот плурализам и правото на секој народ да го избере сопствениот пат. Иднината на Украина е неразделно поврзана со иднината на Европа. Ако Украина опстане, опстанува и Европа. Ако Украина падне, се отвора врата кон мрачен свет обликуван од агресија, неказнивост и авторитарна експанзија. Затоа поддржувањето на Украина не е чин на хуманост, туку чин на колективна самоодбрана на сите демократии што одбиваат да се предадат пред тиранијата.

Во исто време, светот го сведочи геноцидот во Газа, каде што цели семејства, заедници и генерации исчезнуваат пред нашите очи. Човековите права се неделиви, и молкот пред масовни злосторства е соучесништво. Животот на секој цивил мора да биде заштитен. Секоја власт мора да биде отчетна. Секој човек заслужува достоинство.

На сите континенти, авторитарните режими и движења добиваат моќ – ги користат кризите, го злоупотребуваат идентитетот, ги корумпираат институциите и ја користат технологијата за манипулација на јавноста и задушување на отпорот.

Пред оваа реалност, нашата порака е јасна: Одбранете ја слободата. Заштитете ја вистината. Обликувајте ја иднината.

Човековите права не преживуваат само со добра волја или декларации. Тие преживуваат затоа што луѓе, институции и заедници избираат да ги бранат – отворено, доследно и со храброст. Тие преживуваат затоа што одбиваме да дозволиме пропагандата да ги замени фактите, омразата да ја замени солидарноста и репресијата да ја замени правдата.

На Денот на човековите права мора јасно да кажеме и да запомниме: кога демократијата е под напад, молкот е соучесништво.

Денес потврдуваме една едноставна вистина: Демократијата опстанува само кога активно се брани.

Нека овој Ден на човековите права биде повеќе од потсетување. Нека биде обврска – кон секоја заедница и секој човек што се спротивставува на угнетувањето, и кон сите што стојат на првите линии на вистината и слободата. Нашата задача не е само да ја сведочиме реалноста, туку да ја обликуваме – со храброст, солидарност и дејствување.

Зачлени се на нашиот е-билтен