Државниот буџет доминантен извор за финансисрање на изборните кампањи за Претседателските избори 2024 година. Од вкупните приходи на седумте кандидати за претседател во износ од 461.470 илјади денари, 354.257 илјади денари се обезбедни од Буџетот на државата за платено политичко рекламирање, покажува извештајот на Државниот завод за ревизија.
-Учесниците во изборна кампања за претседателските избори во најголем дел обезбедија почитување на роковите за отворање и затварање на трансакциските сметки, регистрација и бришење од регистарот на правни субјекти, транспарентност за остварените приходи и расходи во изборната кампања преку доставување на предвидените извештаи за примени донации и сите имаат доставено вкупен финансиски извештај кој е предмет на ревизијата, се вели во извештајот на ДЗР.
Како и во претходни ревизии за изборни кампањи и за овој изборен процес ДЗР укажува на потребата од доуредување на Изборниот законик пред се во делот на финансирањето на изборната кампања со средства од редовната сметка на политичката партија обезбедени од Буџетот на државата, како и крајниот рок за уплата на донации; пропишување на мерливи критериуми во делот на обезбедување и распределба на средствата од Буџетот на државата, наменети за платено политичко рекламирање и дали може коалиција или политичка партија да поддржи независен кандидат/група избирачи и да ги користи доделените средства за платено политичко рекламирање за независниот кандидат/група избирачи.
Ревизорите, исто така, укажуваат и на потребата на уредување на начинот на кој донаторите ќе докажат/потврдат дека не се „поврзани лица, со радиодифузерите, печатените медиуми и електронските медиуми (интернет порталите) при финансирање или давање донации на политичките партии, како и условите и критериумите кои е потребно да ги исполнат електронските медиуми за да имаат можност да аплицираат за политичко рекламирање во Државната изборна комисија.
Ревидирани се вкупно остварените приходи по извори и вкупните расходи по намени, како и почитувањето на роковите за отворање и затворање на трансакциска сметка „за изборна кампања”, регистрација и бришење на учесникот во регистарот на правни субјекти. Оценети се транспарентноста и отчетноста преку изготвувањето и доставувањето на финансиските извештаи за остварените приходи и расходи за изборната кампања до Државниот завод за ревизија.
Во вкупно остварените приходи најголем удел од 36 проценти има Гордана Сиљановска Давкова, а втор со 35 отсто е Стево Пендаровски.
За платено политичко рекламирање на сите седум учесници во изборната кампања од страна на Државната изборна комисија исплатени се вкупно 354.257 илјади денари, од кои 34% за Гордана Сиљановска Давкова, 32% за Стево Пендаровски, 14% за Бујар Османи, 13% за Арбен Таравари, 3% за Стевчо Јакимовски и по 2% за Билјана Ванковска Цветковска и Максим Димитриевски.
Податоците за исплатените средства за платено политичко рекламирање по видови на медиуми покажуваат дека најголем дел од средствата, вкупно 262.150 илјади денари, се исплатени на телевизиите. Следуваат електронските медиуми и интернет порталите, на кои им се исплатени 67.309 илјади денари.
Од вкупно потрошените средства за изборна кампања во вкупен износ од 461.470 илјади денари, констатирано е дека 105.463 илјади денари се плаќања од трансакциските сметки на учесниците во изборната кампања кон правни и физички лица за добиени стоки или услуги, 354.257 илјади денари се расходи за платено политичко рекламирање, 1.123 илјади денари се расходи по основ на примени донации во ствари или услуги и 627 илјади денари се неискористени парични средства кои од трансакциските сметки на учесниците се вратени на основните сметки на политичките партии кои претходно им ги префрлиле.
Учесникот во изборната кампања за финансирање на своите изборни активности може да потроши најмногу до 110 денари по запишан избирач во изборната единица, во првиот и вториот круг на гласање. Според податоците од Државната изборна комисија, вкупниот број на избирачи за Претседателските избори 2024 година изнесува 1.814.317, што значи дека максималниот износ на средства кој можел да го потроши секој учесник во овие избори е 199.575 илјади денари.
Со извршената ревизија е утврдено дека ниту еден од учесниците нема реализирани расходи повеќе од законски утврдениот максимум. Податокот за% на реализирани расходи во однос на дозволените за секој учесник одделно е прикажан во следната табела.
Државниот завод за ревизија ги објави извештаите за учесниците во изборната кампања за претседателските избори 2024 и тоа за – Стево Пендаровски, Гордана Сиљановска Давков, Бујар Османи, Стевчо Јакимовски, Арбен Таравари, Билјана Ванковска Цветковска и Максим Димитриевски.