Колку вреди „саатница“ во Македонија, а колку во Европа?

Иако просечната месечна плата во Македонија надминува 40.000 денари, а минималната изнесува околу 24.000 денари, вредноста на македонската работна сила на европскиот пазар останува значително пониска отколку што заслужува.

Од перспектива на западноевропските работодавци, македонскиот работник „чини“ многу малку – но тоа не е поради недостаток на вештини или знаење, туку поради економските услови и системските слабости во земјата.

„Работам во голем маркет веќе 15 години. Јас ја обучувам новата генерација, а земам плата од 30.000 денари. За истиот труд во Бугарија, мојата пријателка зема 1.500 евра“, вели една скопјанка.

Таа е само една од многуте кои се чувствуваат дека нивниот труд е подценет и девалвиран.

Во споредба со минималните плати во Европската Унија, каде речиси никогаш не се под 800 евра, Македонија сериозно заостанува. Во Германија минималната саатница е 12,41 евро, додека во Македонија изнесува околу 1,5 евро – разлика која тешко може да се оправда само со различните економски услови.

Зошто македонската работна сила вреди толку малку?

Експертите посочуваат дека проблемот е системски. Ниската продуктивност, ограничената индустриска модернизација и слаб пристап до поголеми пазари ја намалуваат вредноста на работниот труд. Работникот не е виновен – тој работи исто напорно, понекогаш и повеќе од колегите во други земји. Но, без инвестиции и додадена вредност, платите остануваат ниски.

Дополнително, недостатокот на синдикален притисок и високата стапка на непријавена работа дополнително ја намалуваат официјалната вредност на трудот. Според домашни истражувања, речиси секој петти работник работи без формален договор, што значи дека нема социјално и пензиско осигурување.

Додека многумина го гледаат решението во иселување и барање подобри услови во странство, експертите предупредуваат дека ова може да доведе до сериозна демографска криза.