Skip to content
Анализата на “Фајнанс Тинк” за влијанието на новите американски царини врз македонската економија покажува дека Соединетите Американски Држави воведоа царина од 33% за увозот на македонски производи. Оваа одлука, дел од политиката на претседателот Доналд Трамп, има за цел заштита на американските работници и индустрија. Според “Фајнанс Тинк”, Белата куќа го оправдува овој потег со националната криза предизвикана од трговските дефицити, намалувањето на производствените капацитети и зголемената зависност од странски економии. Новите тарифи вклучуваат општа царина од 10% за сите земји, а повисоки за оние со кои САД имаат значителен трговски дефицит.
Влијанието врз македонската економија ќе биде ограничено, бидејќи извозот во САД претставува само 1.4% од вкупниот извоз на земјата во 2024 година.
Според “Фајнанс Тинк”, најголем дел од извозот кон САД се однесува на машини и транспортни уреди, при што автобусите и моторните возила сочинуваат 38.3% од вкупниот извоз кон американскиот пазар. Голем дел од овие производи се поврзани со фабриките во ТИРЗ-овите, што укажува дека евентуалните последици најмногу ќе ги почувствуваат странските инвеститори кои работат во Македонија.
Иако директниот ефект врз македонската економија ќе биде минимален, поголем предизвик претставува индиректното влијание преку глобалните синџири на снабдување.
“Фајнанс Тинк” истакнува дека фабриките во ТИРЗ-овите извезуваат делови кон своите матични компании, кои потоа можат да бидат изложени на американскиот пазар. Зголемените трошоци како резултат на новите царини може да доведат до намалено производство и загуба на работни места. На пример, групацијата Џонсон Мети, која има значајно присуство во Македонија, остварува 28% од своите приходи од Северна Америка, што ја прави потенцијално ранлива на новите трговски мерки.
Освен тоа, глобалното економско преструктуирање предизвикано од овие царини може да има долгорочни последици.
Според “Фајнанс Тинк”, Европската Унија, Велика Британија и Кина, како главни трговски партнери на САД, ќе се соочат со економски намалувања. Анализите проценуваат дека американските царини ќе предизвикаат пад на БДП во САД за -0.64%, во Кина за -0.68%, додека Европската Унија ќе забележи помал пад од -0.11%. Особено погодена ќе биде германската автомобилска индустрија, што е значајно за Северна Македонија, имајќи предвид дека дел од македонскиот извоз е поврзан со овој сектор.
Заклучно, “Фајнанс Тинк” оценува дека ефектот од воведените американски царини врз Северна Македонија ќе биде главно индиректен и ќе се почувствува низ синџирите на снабдување и промените во глобалната трговија. Долгорочните последици ќе зависат од тоа како компаниите ќе се прилагодат на новите трговски услови и дали ќе дојде до дополнителни промени во странските инвестиции. Точниот обем на влијанието ќе стане појасен со подетални економски анализи во наредниот период.
