Од училиштата ќе правиме старски домови

Министерката за образование Весна Јаневска се соочува со жестоки критики откако најави дека околу сто основни и средни училишта би можеле да бидат трајно затворени и пренаменети во установи за згрижување на стари лица. Според Јаневска, бројот на ученици во дел од руралните средини е „премногу мал за одржливо наставно опкружување“, поради што државата е принудена да ја „рационализира“ мрежата на објекти и да ги насочи ресурсите кон модернизирање на поголемите школски центри.

Опозициската СДСМ ја обвини министерката за „брутална партизација“ и за „уривање на достоинството на наставниците“. Партијата предупреди дека затворањето на училиштата ќе ја забрза иселувачката спирала и ќе го осиромаши локалниот живот таму каде што училиштето е единствена јавна институција. Сојузот на синдикатите на просветните работници се приклучи на критиките, оценувајќи дека евентуалното реорганизирање мора да биде придружено со гаранции дека учениците нема да патуваат настава на далечина која ќе го загрози нивното здравје и безбедност.

Јаневска тврди дека процесот ќе биде „транспарентен и консултативен“ и дека пренамената на празните објекти во старски домови ќе им донесе корист на заедниците со стареење на населението. Таа додава дека штедењето на трошоците за греење и одржување на празни училници ќе овозможи повеќе средства за дигитални лаборатории, странски јазици и обуки за наставниците во училиштата што остануваат отворени.

Демографите потсетуваат дека во последните две децении бројот на основци опаднал за повеќе од една четвртина, а државниот буџет веќе подолго време плаќа плати и одржување за паралелки со едвај неколку ученици. Тие сметаат дека затворањето на празните објекти е „симптом, не причина“ и бараат паралелни мерки за стимулирање на наталитетот и враќање на младите семејства од дијаспората.

Министерството најави дека до есен ќе подготви конечна листа на училишта за кои ќе се бара алтернативна намена, но опозицијата бара мораториум и јавна расправа во Собранието. Дебатата ветува да стане едно од клучните прашања во предизборната година, бидејќи допира до секое село и град каде што празната училница е болна потсетница на одливот на луѓе.