Проверката на фактите е важна за секоја професија, не само за новинарството

Меѓународната мрежа за проверка на факти (IFCN) во соработка со сродните организации и членки од целиот свет денеска го одбележуваат Меѓународниот ден за проверка на фактите.

Според извршниот директор на Фондацијата „Метаморфозис“, Бардил Јашари, денеска е поважно од кога било порано сите кои професионално работат на создавање содржини да ги проверат и потврдат фактите пред да ги објават бидејќи линијата меѓу новинарските и другите содржини е замаглена.

– Проверката на фактите во денешното време е многу важна за секоја индустрија и за секоја професија, не само за новинарството. Метаморфозис во 2011 година започна со проверка на фактите во изјавите и ветувањата на политичарите, па потоа од 2013 година започнавме и со проверка на факти во медиумите за да продолжиме со едукација и примена на критичкото размислување како начин за спротивставување на ефектите од дезинформациите во медиумите – вели Бардил Јашари, извршен директор на Фондацијата „Метаморфозис“.

Денот на проверката на факти – 2 април, кој се одбележува веднаш после првоаприлскиот „ден на лагата“, претставува глобален повик на акција за повеќе факти во политиката, новинарството и секојдневниот живот.

Членките на IFCN сметаат дека проверката на фактите не треба да биде нешто што го прават само професионалните новинари и проверувачите на факти во редакциите. Постоењето вистински меѓународен екосистем кој креира и дистрибуира точни и проверени информации изискува сите да си го завршат својот дел од работата.

Минатата година, повеќе од 40 организации за проверка на факти ширум Европа усвоија професионален Кодекс кој ги дефинира стандардите на методологијата, етиката и транспарентноста потребни за целокупна и ефикасна борба против дезинформациите.

„Европскиот кодекс на стандарди за независните организации за проверка на факти“, кој беше објавен денеска, е развиен преку проект кој вклучува организации за проверка на факти од повеќе од 30 земји од Европа. Овој Кодекс е резултат на повеќемесечни истражувања, анкети, дебати и дискусии меѓу европските проверувачи на факти, како и академици и други експерти од областа. Конечната верзија на Кодексот беше одобрена од 44 организации од вкупно 45 кои гласаа.

Стандардите претставени во Кодексот, кои опфаќаат прашања почнувајќи од квалитетот на изворите, па сѐ до непартиска определеност и финансиска транспарентност, мора да бидат почитувани со цел организациите за проверка на факти да станат верификувани членки на Европската мрежа за стандарди при проверката на факти (ЕФЦСН), која ќе ја организира, поддржува и претставува оваа заедница. Членството на одредена организација во оваа мрежа ќе биде знак за јавноста дека таа организација за проверка на факти работи независно и етички, но и дека посветено му служи на јавниот интерес.