Skip to content
Меѓу нераскажаните крушевско-илинденски приказни, историчарот при Музејот на Илинденското востание и Крушевската Република Зоран Богески Богески ја додава и онаа за Стојан Везенков, многу знаменит крушевчанец.
Везенков стигнал до чин мајстор – узбашија или највисок ранг на мајстор во Османлиската држава. Тој ги изградил двете касарни во Битола, изградил и мостови на реките Марица и Нишава кај Ниш. Така добил посебен статус како личност, да се облекува по турски, што секој христијанин не можел. Дури и јавно да носи оружје. Но, тој не е познат само по тоа, туку е многу позначаен по неговата дејност. Познат е и како „сесловенски агент“. Уште од 50-тите години на 19 век се вклучил во преземање, организирање мерки, дејности, комитети со клучни луѓе. Везенков бил единствениот делегат од Македонија на Цариградската конференција и на Санстефанскиот мировен договор во 1878 година. Тогаш настанале крупни политички промени на Балканот.
– Дури бил примен и од рускиот император Александар Втори кога престојувал на Крим и го запознал со состојбата на христијанското население во рамките на Империјата (Османлиска) и побарал царот да се заложи. Тие врски подоцна ги искористил да има пристап до руските конзулства во Цариград, во Солун и во Битола, особено по периодот на Кримската криза. Тогаш отворено се зафаќа за организирање револуционерни движења во Македонија. Везенков контактира со албанските и српските првенци и со разни дипломатски претставници, па, во 1878 година станува дури и единствен делегат од Македонија на Цариградската конференција и на Санстефанскиот мировен договор каде има крупни политички промени на Балканот. Неговите врски ги искористил за бројни крушевчани и членови на неговата фамилија да се школуваат на бројни универзитети. Па, дури и ден-денес, потомците во балканските земји се вклучени во повисок степен како активни чинители, објаснува историчарот Зоран Богески од Музејот во Крушево.
На историчарите им претстои уште многу „копање“ по архивите. И семејните на крушевчани кои, често, не знаат колку значајни факти и записи имаат од историско значење. И по архивите во Белград, Софија, Истанбул, Грција, па и во Хрватска. Дури постои своевидна „крушевска колонија“ по светот која поседува податоци.
Крушевско-илинденските неоткриени и нераскажани приказни чекаат да ја видат светлоста на денот.