Skip to content
Американскиот претседател Доналд Трамп сугерираше дека Украина е одговорна за војната со Русија, наведувајќи серија тврдења од неговата резиденција Мар-а-Лаго на Флорида. Во изјавата за новинарите, Трамп ја коментираше популарноста на претседателот Володимир Зеленски, како и фактот дека Украина не одржа планирани избори поради воената состојба. Подоцна ги повтори тие тврдења во остра објава на социјалната мрежа Truth Social.
Изјавите на Трамп – кои во некои делови наликуваа на руските наративи за војната – дојдоа само неколку часа откако американски официјални претставници се сретнаа со руска делегација во Ријад за да започнат преговори за ставање крај на конфликтот, кој трае речиси три години.
Зеленски подоцна го обвини Трамп дека „живее во простор на дезинформации“ создаден од Русија.
Би-Би-Си ги провери тврдењата на Трамп.
Тврдeњe: „Зеленски е диктатор без избори“
Трамп укажа на фактот дека Украина нема одржано претседателски избори од 2019 година, кога Зеленски, тогаш комичар без политичка основа, победи на изборите.
Во својот пост на Truth Social, Трамп го нарече „диктатор без избори“.
Првиот петгодишен мандат на Зеленски требаше да заврши во мај 2024 година. Сепак, Украина е во воена состојба од руската инвазија во февруари 2022 година, што значи дека изборите се суспендирани.
Законите за воена состојба во Украина беа донесени уште во 2015 година, непосредно откако Русија го анектираше Крим, и години пред Зеленски и неговата партија да дојдат на власт.
Независните набљудувачи од ОБСЕ ги оценија изборите во 2019 година како „конкурентни и генерално почитувани основни слободи“. Зеленски во вториот круг освои 73 отсто од гласовите.
Зеленски вети дека ќе одржи нови избори по завршувањето на војната, но сè уште не потврди дали ќе се кандидира повторно. Експертите истакнуваат дека одржувањето избори пред крајот на конфликтот би било практично невозможно, бидејќи руските напади врз украинските градови продолжуваат, а милиони Украинци се раселени или живеат под руска окупација.
Изјавата на Трамп за изборите дојде само неколку часа откако Кремљ го оспори легитимитетот на Зеленски, тврдејќи дека неговиот мандат е истечен – нешто што Москва го повторува со месеци. На 28 јануари, рускиот претседател Владимир Путин го нарече Зеленски „нелегитимен“ во интервју за руските медиуми.
Зборувајќи за изборната ситуација, Трамп навести дека е свесен дека ова прашање се користи како руски аргумент за делегитимирање на Зеленски, велејќи:
„Тоа не е руска работа, тоа доаѓа од мене, од други земји“.
Зеленски претходно изјави дека би било „апсолутно неодговорно“ да се разговара за избори среде војна.
Тврдење: „Неговата популарност падна на 4%“
Трамп, исто така, тврдеше дека популарноста на Зеленски паднала на само 4%, но тој не наведе никаков извор за ова тврдење.
Со оглед на тоа што милиони Украинци ја напуштија земјата и една петтина од територијата под руска окупација, тешко е да се спроведат точни испитувања на јавното мислење. Сепак, некои истражувања сепак биле спроведени преку телефонски анкети, пишува Би-Би-Си.
Според истражувањето на Меѓународниот институт за социологија во Киев (КИИС) овој месец, 57 отсто од Украинците изјавиле дека сè уште му веруваат на Зеленски.
Сепак, ова е пад во споредба со:
77% на крајот на 2023 година
90% во мај 2022 година
Тоа значи дека неговата популарност паднала, но далеку од тврдењето за поддршка од само 4%.
Некои други резултати покажуваат дека во евентуалниот прв круг од изборите, Зеленски ќе заостане зад својот најблизок ривал, поранешниот воен командант Валериј Залужни, што сугерира дека двајцата ќе се натпреваруваат во вториот круг.
По коментарите на Трамп, руските медиуми веднаш го објавија тврдењето за поддршка од 4 отсто, повикувајќи се на анкета спроведена на Телеграм од Олександр Дубински, украински пратеник и критичар на Зеленски.
Дубински е обвинет за предавство во Украина, а властите тврдат дека дејствувал по наредба на руското разузнавање – што тој го негира.
Тврдење: „Никогаш не требаше да ја започнеш војната“
Украинските власти изразија незадоволство што не биле вклучени во преговорите во Ријад, но Трамп ги отфрли овие забелешки.
„Имавте три години да ја завршите војната“, рече Трамп, сугерирајќи дека Киев е одговорен за започнување на конфликтот.
Слично тврдење често користи и Кремљ, а во февруари 2024 година, Путин рече во интервју за Такер Карлсон:
„Тие се оние кои ја започнаа војната во 2014 година. Нашата цел е да ја запреме“.
Сепак, Украина не ја започна војната. Русија започна целосна инвазија на Украина во февруари 2022 година, откако го анектираше Крим во 2014 година.
Анексијата дојде по масовните протести во Украина со кои беше соборен прорускиот претседател Виктор Јанукович.
После тоа, Русија ги поддржа сепаратистичките сили во источна Украина, обвинувајќи го Киев за дискриминација и геноцид врз руските говорители. Меѓународниот суд на правдата ги отфрли овие тврдења.
По пропаѓањето на договорите со кои требаше да се стави крај на конфликтите по 2014 година, Русија започна масовно воено засилување на украинската граница кон крајот на 2021 година.
Путин ја започна инвазијата на 24 февруари 2022 година, тврдејќи дека нејзина цел е да се „демилитаризира и денацизира“ Украина и да се спречи нејзино приклучување кон НАТО.
Сепак, на украинските парламентарни избори поддршката за десничарските кандидати беше само 2%.
Зеленски има еврејско потекло, а неговата партија се смета за центристичка.
НАТО во 2021 година објави дека Украина е потенцијален кандидат за членство во алијансата, но во тоа време таа не беше во формалниот процес на пристапување.
