Црна Гора е во вонредна состојба, ситуацијата излегува од контрола, просрпските сили повикуваат на „егзорцизам“!

Ситуацијата во Црна Гора се интензивира, да ја искористиме познатата реплика на херојот од фантастичниот филм на Петер Басо „Крунскиот сведок“. Црна Гора се најде во уставна криза која се заканува да предизвика расколот што владее во црногорското општество да излезе од контрола. Сите се на своите барикади – проевропските сили кои го штитат ликот на Црна Гора и нацијата, и проруско-просрпските антиевропски опции кои, сега кога Александар Вучиќ се најде во деликатна ситуација, поради студентскиот штрајк (кој се заканува да погоди голем дел од српското општество) започна офанзива.

Да потсетиме, собраниската Комисија за Уставот, под раководство на претседателот на Собранието и четнички војвода Андрија Мандиќ, противзаконски и противуставно го дерогираше Уставниот суд и ги презеде (!?) неговите функции, со што земјата влезе во друга сериозна политичко-институционална криза со можни далекусежни последици, не само за самата земја туку и за регионот. Практично, Црна Гора живее во вонредна состојба, може да се каже во услови на државен удар. Иднината на Црна Гора виси на конец, или ќе се впушти во понатамошни евроинтеграции или ќе се удави во проектот „српски свет“ и ќе ја промени геополитичката и геостратешката конфигурација на овој дел од Балканот.

Водата дојде до гуша, па се забележаа многу престројувања на политичката сцена. Имаше дефинитивен раздор меѓу двајца поранешни блиски соработници, речиси политички близнаци од движењето „Тажна Европа“! (ПЕС), кои заземаат клучни позиции на политичката сцена – премиерот Милојко Спајиќ, кој дефинитивно отиде на темната страна под јаремот на црногорските ограноци на Провучиќ, и новата надеж на проевропските сили – претседателот Јаков Милатовиќ, кој реши да ги сврти масите и да застане во одбрана на Црна Гора и нејзиниот идентитет и европскиот пат. Со него се случи коперникански политички пресврт, кој потсетува на оној од 90-тите кога Мило Ѓукановиќ се оттргна од политиката на Слободан Милошевиќ, реанимирајќи ја Црна Гора, која беше на работ да ја потчини својата државна и национална свест на српската. Сега Милатовиќ не сака да биде дел од политиката на „српскиот свет“ на Александар Вучиќ, а Црна Гора е во слична позиција како тогаш.

Тешко е да се направи целосна паралела, но споредбата е очигледна. Дополнително, треба да почекаме, особено во однос на формирањето нова влада во Подгорица, каде Милатовиќ и поранешниот премиер Дритан Абазовиќ со нивната листа За подобра Подгорица се многу блиску до склучување коалициски договор со процрногорски и антиевропски опции. Од нивни четворица пратеници, еден засега е против, но тој е клучен, бидејќи тој е неопходната 30-та рака во градското собрание. Просрпските опции се многу загрижени да не дојде до оваа соработка, бидејќи губењето на власта во Подгорица би било тежок удар за нив и потврда дека Милатовиќ повеќе не е дел од нивниот тим. Тоа би бил силен сигнал и дефинитивна потврда дека процрногорската опција доби нов лидер. Затоа, дебатата околу Милатовиќ продолжува, бидејќи таа е клучна за понатамошното разбирање на развојот на ситуацијата, од чиј исход зависи многу. Тој беше изложен на повикот на сирената. Проевропските сили се најдоа во расчистување, по поразот и на парламентарните и на претседателските избори, без особено силна личност и поддршка и сега се натпреваруваат за „политичката душа“ на Милатовиќ. Просрпските сили вршат егзорцизам за што сведочи и изјавата на премиерот Спајиќ кој вели дека „оди на средба со претседателот Милатовиќ за да го извади од прегратките на опозицијата и ДПС“.

Милатовиќ, пак, смета дека има уставна криза и дека Комисијата за Уставот го пречекорил уставот, како што рече на средбата со поранешните шефови на Уставниот суд, додека Милојко Спајиќ не мисли дека се случило нешто страшно и дека Црна Гора не е во „уставна криза“. Притоа, тој најави дека е подготвен да разговара со претседателот и опозицијата „за сите сомнежи“ околу изборот на судии на Уставниот суд.

– Уставниот суд не е блокиран, работи во полн мандат, рече тој и истовремено ја обвини опозицијата дека сака да предизвика политичка криза. Но нема да успее во тоа, ги пренесуваат неговите зборови црногорските медиуми.

Милатовиќ, од своја страна, рече дека „неодамнешните настани во Црна Гора, за жал, укажуваат дека доминантниот карактер на актуелната власт е анти-црногорски и антиевропски и дека тоа се рефлектира во антиуставни дејствија, глорификација на ретроградните идеологии, економски популизмот и колапсот на добрососедските односи.

– Наместо да се фокусираме на реформите, евроинтеграциите, градењето на правна држава и општество на еднакви можности – неодговорните носители на најодговорните функции во државата секојдневно со своите постапки не враќаат во минатото, смета Милатовиќ.

Да потсетиме, тој своевремено ја поддржуваше актуелната власт, а пред Спајиќ беше за влез на просрпски опции во владата. Сега му се врати, а тој се обидува да ги извади костените од огнот.

Милатовиќ е на пресврт, а целата своја политичка стратегија ја изгради на Црна Гора во ЕУ, па треба да го потврди својот кредибилитет. Јасно е дека на Вучиќ и на неговите просрпски ќелии во Црна Гора им се брза, бидејќи со влезот во ЕУ, особено пред Србија, би паднале во вода плановите за Црна Гора како друга српска држава или „српска Белорусија“. Политичкиот пресврт или неговиот избор не е добро прифатен во просрпските кругови кои му се закануваат со нови тужби, разрешување и предвремени претседателски избори.

И функционерот на УРА Филип Аџиќ, чија партија долго време маневрираше и конечно беше дел од владата создадена од сега покојниот митрополит на СПЦ Амфилохије (и Спајиќ и Милатовиќ беа дел од неа), и кога Црна Гора практично го запре патот кон Брисел, сега вели дека „уставниот удар нема да помине“.

-Ова веќе не е прашање на партиите, туку на интерес на Црна Гора. А кога се во прашање интересите на Црна Гора, сите мораме да бидеме на иста страна. Мора да се спротивставиме и да ја браниме Црна Гора, вели Аџиќ, кој го прозива премиерот Спајиќ, велејќи дека тој што го урива уставот „работи против интересите на Црна Гора.

– Мислам дека конечно дојде време да почнеме да го градиме најширокиот граѓански фронт за одбрана на уставот и нашиот европски пат. Има многу елементи кои укажуваат дека се случиле овие околности, изјави за Антена М Иван Вујовиќ, шеф на СДП на Црна Гора.

Тој, исто така, смета дека просрпските пиони во Црна Гора „немаше да бидат тоа што се доколку ја немаа финансиската, медиумската, разузнавачката и секоја друга поддршка од Александар Вучиќ“, бидејќи Андрија Мандиќ „во спротивно би бил помал од афион“. .

Во секој случај, во 2025 година, Црна Гора влегува во сè поголема неизвесност, но онаа која може да доведе до разоткривање на тешката ситуација на превирања која влегува во петата година.