Авиокомпаниите преземаат чекори за да дозволат патување дури и по избувнувањето на нуклеарна војна.
Авионите би можеле да продолжат да летаат според посебни правила кои брзо се подготвуваат поради потенцијалната ескалација на конфликтот во Украина и Кашмир.
Според постојните правила – кои датираат од 50-тите години на минатиот век – во случај на силна нуклеарна детонација, цивилните авиони ширум светот би морале да бидат приземјени врз основа на претпоставката дека таквата експлозија ќе го означи почетокот на Третата светска војна, пишува британски Телеграф.
Меѓутоа, во моментов се смета дека нуклеарното распоредување е поверојатно да вклучува таканаречени тактички боеви глави – помали бомби што се користат на бојното поле, сега се развиваат планови за да се овозможи продолжување на летовите во региони далеку од зоните на конфликтот.
Галагер, најголемиот светски брокер за воздухопловно осигурување, почна да работи на шемата кога рускиот претседател Владимир Путин се закани дека ќе распореди руско нуклеарно оружје против Украина во 2022 година.
Неговите идеи се во фокусот особено со новиот конфликт меѓу Индија и Пакистан за Кашмир, регион за кој тврдат дека двете земји, чиј обем неодамна достигна ниво невидено со децении.
Најџел Вејман, постар партнер во Галагер, рече дека руската агресија во Украина го оживеа интересот за осигурителни полиси поврзани со нуклеарно оружје.
„Во времето кога беше составена формулацијата, се претпоставуваше дека секоја непријателска детонација значи дека се ќе биде готово – Армагедон. Но, она што тие го немаа во тоа време беше тактичко нуклеарно оружје кое се разликува по големина и влијание и на крајот е многу употребливо“, објасни Вајман.
Последната генерација на американската гравитациона бомба Б61, лансирана од воздух, носи нуклеарна боева глава со издашност од само 0,3 килотони, на пример.
За споредба, бомбата фрлена врз Хирошима во 1945 година имаше сила од 15 килотони, што е еквивалентно на експлозија од 15.000 тони ТНТ.
Додека Велика Британија го повлече своето последно тактичко нуклеарно оружје во 1998 година, се верува дека Русија има речиси 2.000. Во 2023 година, Северна Кореја го претстави, како што тврдеше, тактичко оружје, додека пакистанската ракета Наср може да носи и нуклеарна боева глава.
Експертите ќе проценат кој и каде може да лета
- Зошто авион на Ер Нов Зеланд, на пример, би бил приземјен во случај на нуклеарна експлозија во Европа која би била прилично мала, иако истото не би можело да се каже за луѓето во „епицентарот“ на детонацијата? Авиокомпаниите наоѓаат решенија за сите предизвици со кои се соочуваат, така што ракетите земја-воздух не можат да стигнат до нив. Облаците од вулканска пепел можат да стигнат до далечни места, но авионите и понатаму продолжуваат да летаат – истакнува Вејман и додава дека во некои ситуации авионот сепак би морал да биде приземјен.
Според планот што го смислија во Галагер, експертите за безбедност и управување со ризик ќе направат проценка каде авионите би можеле да летаат во случај на нуклеарна детонација.
Група од 15 членови ќе се состанува на секои четири часа и ќе направи проценка, а потоа ќе испраќа известувања до авиокомпаниите ширум светот.
Исто така, трошоците за осигурување по патник би биле поевтини од шолја кафе и лесно може да се префрлат на цената.
Минатата година авиокомпаниите потрошија околу 1,3 милијарди долари за осигурување на повеќе од четири милијарди патнички летови, што е околу 33 центи по патник.
Досега, околу 100 авиокомпании, меѓу кои 60 од Европа, гласаа за планот, од вкупно околу 500 што постојат ширум светот, додека нискобуџетните компании се уште се скептични.
Сепак, постои и т.н. „воената клаузула со пет сили“ – која автоматски го откажува осигурувањето доколку дојде до воен конфликт во кој е вклучена некоја од петте нуклеарни сили:
Велика Британија
Соединетите Американски Држави
Франција
Русија
Кина
Клаузулата би можела да се активира, на пример, доколку во Украина бидат нападнати британски или француски војници, пишува британски „Телеграф“.