Skip to content
Билјана Борзан, постојан известувач на Европскиот парламент за безбедност на храната, изјави дека и Бугарија се придружува на земјите кои ја забранија продажбата на енергетски пијалоци на деца.
Од друга страна, Хрватска сè уште не донела таква забрана, иако научниот и политичкиот консензус за штетноста на овие пијалоци за малолетници станува сè посилен.
Во Македонија, пак, која е претендент да стане членкна на ЕУ, од ниту една институција нема информација колку овие енергетски пијалоци ги консумираат малолетните лица.
Борзан смета дека одлуката за забрана на енергетски пијалоци за деца и млади е непотребно одложувана во некои земји, на штета на децата.
„Нема оправдана причина Хрватска да остане единствената слепа точка на европската мапа за заштита на децата.
Веќе не е прашање дали ќе направиме нешто, туку зошто упорно не правиме ништо“, рече Борзанова, која со години предупредува за опасностите од енергетските пијалоци за децата и младите.
Сè повеќе земји воведуваат забрани од здравствени причини
Земјите на ЕУ имаат право да ја забранат продажбата на енергетски пијалоци на децата за да го заштитат јавното здравје, а сè повеќе од нив ја користат.
Литванија и Латвија ја воведоа забраната пред десет години, а сега им се придружува и Бугарија.
Во Унгарија, забраната е во сила од почетокот на јуни, додека во Бугарија стапи на сила оваа недела.
„Владата на Хрватска веќе седум години вели дека се потребни дополнителни истражувања. Дури добивме и отфрлање во Парламентот во 2018 година затоа што, како што велат, нема научни докази за штетата од пијалоците со 300 мг кофеин на литар, што ги пијат деца на возраст од само 10 години“, потсетува Борзанова.
Денес, според неа, дискусијата повеќе не е за истражување, туку за факти: дури 86% од шеснаесетгодишниците во Хрватска консумираат енергетски пијалоци, а речиси половина од нив го пијат заедно со алкохол.
Загрижувачки е и фактот дека повеќе од половина од децата под 12 години веќе ги пијат овие пијалоци.
Бројот на деца со прекумерна тежина, зависност од кофеин и ризично однесување поврзано со консумирањето на овие пијалоци се зголемува секој ден.
„Слушаме дека немаме дефинирана законска рамка, дека не знаеме што се енергетски пијалоци и дека нивната штетност не може да се докаже. Во исто време, земјите со помалку ресурси и помал политички отпор воведуваат забрана за неколку месеци. Ако Бугарија може, зошто не може и Хрватска?“, вели Борзан.
Ситуацијата во Србија е загрижувачка.
Во Србија, енергетските пијалоци се консумираат без контрола и без никакви забрани, а последиците можат да бидат многу сериозни.
Една конзерва енергетски пијалок содржи од 80 до 300 мг кофеин.
Додека возрасните можат да консумираат до 200-300 мг дневно, што е како две шолји кафе, ситуацијата е поинаква за децата.
Според податоците од Европската агенција за безбедност на храната, 68% од младите луѓе на возраст меѓу 10 и 18 години консумираат енергетски пијалоци, како и 18% од децата под десет години, иако на лименката пишува дека се наменети за лица над 18 години.
Не постои официјална горна граница за внес на кофеин за деца под 13 години, но Американското здружение на педијатри советува децата на возраст од 8 до 13 години да можат да консумираат до 100 мг дневно, забележувајќи дека кофеинот не е присутен само во енергетските пијалоци и кафето.
Повеќето малолетници барем еднаш пробале енергетски пијалок, иако многумина не сакаат да го признаат тоа.
Прекумерната употреба може да предизвика несоница, нервоза, дебелина, проблеми со срцето и негативно да влијае на менталното здравје. Најопасна е комбинацијата со алкохол, што е честа појава на забавите.
Експертите сметаат дека е потребно да се воведат законски прописи што би ја ограничиле или целосно би ја забраниле употребата на овие производи од страна на децата и младите.
