Европа преплавена со дрогата „сол за капење“, една земја стана фабрика: Синтетичките материи го загрозуваат здравјето на Европејците

Европската агенција за лекови (ЕУДА) предупредува на зголемена закана од синтетички катинони, супстанци произведени во лабораторија, познати и како „сол за капење“ кои се повеќе се увезуваат и произведуваат на европско тло.

Во новото издание на Европскиот извештај за дроги, Европската унија за дроги (EUDA) предупредува на нови закани на „постојано менувањето“ на европскиот пазар на дрога. Тие вклучуваат зголемена достапност на кокаин, нови синтетички опиоиди и растечка разновидност на синтетички стимуланси кои ги надминуваат вообичаените супстанции како амфетамините и метамфетамините.

„Појавата на исклучително силни супстанции и посложените обрасци на употреба на дрога вршат притисок врз здравствените и безбедносните системи. Ова бара сеопфатна промена во пристапот, од пасивно следење до активно оценување и зајакнување на нашата подготвеност“, рече извршниот директор на ЕУДА, Алексис Гасдел.

Според ЕУДА, „невиден“ увоз и заплени на синтетички катинони се регистрирани во 2023 година, а нивната зголемена достапност и употреба предизвикуваат загриженост за можно зголемување на здравствените и социјалните проблеми.

„Солите за капење“ носат слични здравствени ризици како и другите стимуланси, како што се амфетамините и метамфетамините, вклучувајќи предозирање, акутни и хронични ментални нарушувања и ширење на заразни болести. Сепак, EUDA предупредува дека синтетичките катинони може да содржат помоќни супстанции кои потенцијално носат различни и посериозни здравствени ризици.

Полска се издвојува како главно место за производство на овие дроги во Европа. Во 2023 година, властите открија 53 локации за производство на синтетички катинони низ целиот континент, во споредба со 29 во 2022 година. Од тој број, 40 лаборатории беа лоцирани во Полска. „Ова е јасен показател за значително интензивирање на производството на лекови во Европа“, наведува ЕУДА.

Според извештајот, количината на запленети синтетички катинони во Европа се зголемува од година во година, од 3,3 тони во 2020 година, на 26,5 тони во 2022 година, а потоа на 37 тони во 2023 година.

Веќе на почетокот на 2024 година, агенцијата предупреди дека производството на „сол за капење“ расте во одредени делови на Европа и дека има „знаци“ дека мал број синтетички катинони се „консолидираат“ на пазарот на стимулативни лекови на континентот.

Овие дроги порано најмногу се увезуваа од Кина, но сега се повеќе доаѓаат од Индија, главно преку Холандија.

Синтетички опиоиди и кокаин

Во извештајот, кој вклучува податоци од 29 земји (27 членки на ЕУ, Турција и Норвешка), агенцијата укажува и на опасноста од појава на нови синтетички опиоиди, кои се особено присутни во балтичките земји.

Овие дроги се исклучително силни и мали количини може да претставуваат сериозен ризик од фатално труење. Посебно се истакнуваат нитазен опиоидите, кои неодамна се појавија на европскиот пазар и чија достапност се зголемува.

Бројот на смртни случаи поврзани со дрога се зголеми од 7.100 во 2022 година на 7.500 во 2023 година, најмногу поради комбинираните ефекти на опиоидите и другите супстанции.

Кокаинот е втора најчесто користена нелегална дрога во Европа по канабисот и најчесто консумиран стимуланс, кој го користеле околу 4,6 милиони возрасни луѓе во Европа во претходната година.

EUDA предупредува дека достапноста на кокаин, и во форма на прав и во форма на крек кокаин, продолжува да се зголемува, и дека ова зголемување има се повеќе негативно влијание врз јавното здравје во Европа.

Зголемената количина на остатоци од кокаин во отпадните води во неколку градови сугерира дека како што кокаинот станува пошироко достапен, тој се шири и географски и социјално, се вели во извештајот.

Земјите на ЕУ, седма година по ред, запленија рекордни количества кокаин, со вкупно 418 тони во 2023 година, во споредба со 323 тони во 2022 година. Речиси три четвртини од вкупниот број беа запленети во Белгија, Шпанија и Холандија.