Дури 18 земји-членки на Европската Унија побараа од Европската комисија дополнително да го поедностави законот за борба против глобалното уништување на шумите, познат како Регулатива на ЕУ за уништување на шумите (EUDR), и да го одложи неговото спроведување.
„Ја повикуваме Европската комисија што е можно поскоро да ја вклучи Регулативата за уништување на шумите во својот план за поедноставување на регулативите со цел да се обезбеди хармонизирана и ефикасна имплементација на овој закон низ цела ЕУ“, се наведува во писмото потпишано од Австрија, Бугарија, Хрватска, Чешка, Естонија, Финска, Унгарија, Ирска, Италија, Латвија, Литванија, Луксембург, Полска, Португалија, Романија, Словачка, Словенија и Шведска, пишува Euronews.
Комисијата веќе презентираше неколку „пакети за поедноставување“ во претходните недели за други регулативи, вклучувајќи ја директивата за корпоративна одговорност, Заедничката земјоделска политика и одбранбениот сектор. Сега има повици за примена на сличен пристап и во законот за уништување на шумите.
Во писмото, исто така, се сугерира дека „би било корисно дополнително да се одложи почетокот на спроведувањето“ на законот додека Комисијата не го заврши процесот на поедноставување.
Портпаролот на Комисијата рече дека писмото сè уште не е официјално регистрирано, но нагласи дека Комисијата веќе вложила „значајни напори“ во поедноставување на регулативите и дека сè уште се работи на нив.
Што предвидува законот?
EUDR е закон донесен за намалување на негативното влијание на ЕУ врз глобалното уништување на шумите. Тој стапи на сила во јуни 2023 година и ги класифицира земјите според ризикот од уништување на шумите во производството на седум клучни суровини: говедско месо, какао, кафе, палмино масло, гума, соја и дрва.
Под притисок од земјите-членки, имплементацијата веќе е одложена за големите и средните компании до 30 декември 2025 година, а за микро и малите компании до 30 јуни 2026 година.
Земјите потписнички сметаат дека законот става преголем товар врз земјоделците, сопствениците на шуми и компаниите, особено во земјите со низок ризик од уништување на шумите, и дека трошоците ги надминуваат придобивките. Тие тврдат дека новите правила би можеле да ги зголемат цените на суровините и производството, па дури и да поттикнат преместување на производството надвор од ЕУ.
„Министрите го поткопуваат законот“
Еколошките организации остро го критикуваат потегот на министрите. Тие тврдат дека не станува збор за „поедноставување“, туку за обид за ослабување на законот.
„Иако министрите велат дека го поддржуваат запирањето на уништувањето на шумите, тие всушност го поткопуваат еден од најважните закони за животна средина на ЕУ“, рече Анке Шулмајстер-Олденхове од WWF Европа. Таа предупредува дека дополнителните одложувања и нејасните правила воведуваат повеќе компликации, дури и за компаниите кои веќе го почитувале законот.
Хана Моват од „Ферн“ додава дека во многу држави властите се всушност подготвени да го спроведат законот, вклучувајќи ги и некои што се потписници на писмото. Таа истакнува дека писмото го игнорира фактот дека европските шуми се повеќе се деградираат и дека плантажите со дрвја не се исти како природните шуми.
„Делегацијата на ЕУ конечно би донела поголема транспарентност во моделот на производство на дрва од плантажи и би спречила понатамошна деградација на шумите, во Европа и пошироко“, заклучува Моват.