Германскиот претседател го распушти Бундестагот и закажа избори на 23 февруари

Германскиот претседател Франк-Валтер Штајнмаер го распушти парламентот и закажа избори за 23 февруари, седум месеци порано од првично планираното, пишува денеска ДПА.

Одлуката на Штајнмаер во петокот беше очекувана и уследи по колапсот на трипартиската коалиција на канцеларот Олаф Шолц во ноември и неуспешното барање за доверба на неговата влада на 16 декември.

Парламентарните лидери на Шолцовите социјалдемократи (СПД) и конзервативните демохристијани (ЦДУ) веќе се договорија за датумот во февруари.

Членот 39 од германскиот Основен закон, или устав, предвидува дека новите избори мора да се одржат во рок од 60 дена од гласањето за доверба.

Шолц, чија влада беше во состојба на политичка парализа со месеци, се соочува со тежок обид за реизбор. Во последните анкети на јавното мислење, ЦДУ води со околу 10 поени пред СПД.

Штајнмаер во петокот рече дека политичката стабилност е драгоцено богатство во Германија, опишувајќи го распуштањето на Долниот дом на парламентот или Бундестагот и предвремените избори како исклучок од правилото.

„Но, особено во тешки времиња како сега, за стабилноста е потребна влада способна да преземе акција и сигурно мнозинство во парламентот“, рече претседателот во објаснувањето на својата одлука.

„Актуелната влада, според гласањето за доверба, повеќе нема мнозинство, но не можев да забележам мнозинство за различно составена влада во моите дискусии.

„Затоа, убеден сум дека новите избори се вистинскиот пат напред за доброто на нашата земја“, рече Штајнмаер.

Основниот закон, напомена, има донесено одредби за ваквата состојба. Сегашниот Бундестаг ќе продолжи да функционира додека не се конституира нов.

„Нашата демократија функционира, дури и во време на транзиција“, рече претседателот.

Штајнмаер укажа на долготрајната дебата за тоа дали и како да се спроведат нови избори и претстојната изборна кампања. Потоа, ќе биде време „решавањето на проблемите повторно да стане основна работа на политиката“, рече Штајнмаер.

Штајнмаер изјави дека следната федерална влада ќе има значајни задачи. „Затоа, во наредните недели мора да се работи за изнаоѓање на најдобри решенија за предизвиците на нашето време“, рече тој.

Тој ги спомна економски неизвесната ситуација која ги загрозува компаниите и работните места, војните на Блискиот Исток и Украина со нивните влијанија се чувствуваат и во Германија, итните прашања за управување со миграцијата и интеграцијата, климатските промени, како и мирниот и безбеден соживот во земјата.

Дебатата за најдобрите решенија, секако, може да се води со акцент и острина, особено во предизборната кампања, рече претседателот.

„Нашата либерална демократија може да го прифати ова, или повеќе, потребна е конкуренција на идеи“, рече Штајнмаер. „Но, очекувам овој натпревар да се спроведе со почит и пристојност – само затоа што, по изборите, ќе биде потребна уметност на компромис за да се формира стабилна влада“.

Тој се изјасни против обидите за надворешно влијание. Насилството и се што се подготвува за него не смее да има место во изборната кампања, рече тој.

„Клевета, заплашување, насилство: Сето ова е отров за демократијата. Сето ова ѝ штети на нашата демократија. Мора да го осудиме насилството! Тоа го очекувам од сите оние кои бараат одговорност“.

Гласањето за доверба на Шолц беше само шесто во историјата на повоената Сојузна Република Германија, а четврти пат кога Бундестагот последователно се распушта. Претходните прилики беа владите на Вили Брант (СПД) во 1972 година, Хелмут Кол (ЦДУ) во 1982 година и Герхард Шредер (СПД) во 2005 година.

Нема многу време партиите да водат кампања пред денот на изборите на 23 февруари.

СПД и екстремно десничарската Алтернатива за Германија (AfD) планираат да ги финализираат изборите на своите најдобри кандидати и да ги одобрат нивните манифести за време на викендот од 11 до 12 јануари. Зелените планираат да ја одржат својата партиска конференција на 26 јануари, ЦДУ на 3 февруари, баварската сестринска партија Христијанско-социјалната унија (ЦСУ) на 8 февруари, а Слободните демократи (ФДП) на 9 февруари.

Вечерта на 9 февруари е закажана првата телевизиска дебата на јавните радиодифузери АРД и ЗДФ меѓу канцеларот Шолц од СПД и неговиот противкандидат од ЦДУ/ЦСУ, Фридрих Мерц.

Една недела подоцна, приватниот канал RTL ги покани двајцата претенденти во телевизиското студио. Очекуваната последна седница на Бундестагот пред изборите – општата дебата на 11 февруари – најверојатно ќе стане дел од изборната битка.

Без разлика на исходот од изборите, новиот Бундестаг ќе биде многу помал. Поради реформата на изборниот закон на коалицијата на левиот центар што сега стапува на сила, бројот на места ќе биде ограничен на 630. За споредба: во 2021 година во Бундестагот беа избрани 735 пратеници.