Skip to content
Одлуката на САД да одобри Украина да користи ракети со долг дострел за да гаѓа мети во Русија може да му помогне на Киев да ја одбрани основата во руската област Курск што ја искористи како потпора во какви било воени разговори, но може да дојде предоцна за да го промени текот на војната, велат аналитичарите.
Два месеци пред да ја напушти функцијата, претседателот Џо Бајден укина некои ограничувања што го блокираа Киев да користи оружје доставено од САД за напади подлабоко на руска територија.
Воените аналитичари велат дека влијанието на бојното поле, каде Украина заостанува со месеци, ќе зависи од тоа кои ограничувања ќе останат. Но, иако промената може да ја поткрепи операцијата Курск, мала е веројатноста да ја промени играта.
„Одлуката доаѓа доцна, и како и другите одлуки во оваа насока, можеби е предоцна суштински да се промени текот на борбите“, рече Мајкл Кофман, висок соработник во Карнеги фондацијата за меѓународен мир во Вашингтон.
„Ударите од долг дострел секогаш беа едно парче од сложувалката и беа преоптоварени со очекувањата во оваа војна“.
Исто така, нема начин да се знае колку долго ќе трае новата политика. Тоа беше критикувано од Ричард Гренел, еден од најблиските советници за надворешна политика на идниот претседател Доналд Трамп, кој ќе го замени Бајден на 20 јануари. Трамп долго време го критикуваше обемот на американската помош за Киев и вети дека војната ќе заврши брзо, без да каже како. Портпаролот на Трамп не одговори веднаш на барањето за коментар.
Украина лобира за промената со месеци, тврдејќи дека нејзината неспособност да ги погоди областите во Русија, а особено воените воздушни бази во кои се воени авиони вклучени во нападите врз Украина, беше голем хендикеп.
Руските сили, кои се во офанзива повеќе од една година, напредуваат со најбрзо темпо од 2022 година во источна Украина и вршат притисок на североисток и југоисток.
Русија вели дека Украина не може да истрела проектили врз цели во Русија без директна помош од сојузниците на НАТО, нарекувајќи го ова голема ескалација. Во понеделникот Кремљ соопшти дека секоја таква одлука би значело дека Соединетите Американски Држави се директно вклучени во конфликтот.
Првите украински напади би можеле да се случат во наредните денови и најверојатно ќе бидат изведени со помош на ракети ATACMS, кои имаат дострел до 306 километри, објави Ројтерс.
Претставник на централната европска одбрана изјави за Ројтерс дека нападите ќе му дадат на Киев поголема шанса да се одбрани од воздушни напади, но нема решително да го насочат конфликтот во корист на Украина.
Русија веќе пресели многу од своите воздушни средства надвор од дофатот на западното оружје во Украина, рече официјалниот претставник.
Литванскиот министер за надворешни работи Габриелиус Ландсбергис рече дека „сè уште не отвора шампањ“ бидејќи не се знае колку ракети имаат Украинците и дали имаат доволно за да влијаат на бојното поле.
Одлуката да се одобри испалување на ракети на руска територија само по неколкумесечно украинско лобирање го следи моделот што се повторуваше во текот на војната додека администрацијата на Бајден се обидуваше да ја балансира својата поддршка за Украина со загриженоста за ескалација.
Претходно, Вашингтон се колебаше со месеци пред да одобри да и даде на Украина ракети со долг дострел, тенкови и авиони.
Некои воени аналитичари велат дека ваквите одложувања и дадоа на Москва време да се опорави од раните неуспеси и да ја зајакне одбраната на окупираната територија, што придонесе за неуспехот на големата украинска контраофанзива минатата година.
Способноста да се нападне руска територија со проектили може да има најдиректно влијание во Курск, каде Украина има цел да го задржи значајниот дел што го освои по првиот голем прекуграничен напад во август. Освоената руска територија би можела да се користи како предност во преговорите откако Трамп ќе влезе во Белата куќа.
Киев вели дека Русија собрала 50.000 војници за да се обиде да ја врати територијата во Курск и дека распоредила 11.000 севернокорејци, од кои некои се приклучиле во борбата. Русија ниту го потврди ниту го демантираше распоредувањето.
„Ракетите ATACMS можат да ги загрозат руските и севернокорејските цели. Ова ќе им помогне на украинските сили да го одбранат Курск, кој е под притисок“, рече Кофман.
Роб Ли, висок соработник во Институтот за надворешна политика за истражување со седиште во Филаделфија, рече дека на Украина ќе ѝ биде тешко да се одржи во Курск на долг рок, но нејзиниот успех таму ќе зависи од ресурсите.
„Украина има ангажирано некои од своите најдобри единици таму, па тие можеби ќе можат да ги задржат некое време ако продолжат да добиваат доволно муниција и борбени замени“, рече тој.
Воениот аналитичар од Киев, Серхи Кузан, рече дека има низа цели во Русија на длабочина до 500 километри од Украина што киевските сили ги гледаа како приоритети, но многу од нив сè уште ќе бидат надвор од дострелот на ATACMS.
Франција и Британија не прецизираа дали ќе ги следат Американците со тоа што ќе ѝ дозволат на Украина да користи крстосувачки ракети Storm Shadow/SCALP, кои имаат дострел од 250 километри.
„Русија може да ги собори Storm Shadow и ATACMS, така што бројот на ракети што може да се лансираат е исто така важен“, додаде Ли.
На улиците на Киев во понеделникот, општото чувство беше дека одлуката ќе помогне, но дека дојде многу доцна.
„Ова требаше да се искористи или како превентивна мерка или како остра реакција во февруари или март 2022 година. Сега тоа не игра голема улога“, рече Олга Коровијачук (21).
