Со новата Европска комисија, Балканот може да стане „логор за депортација“ за мигрантите

Луѓето на кои им е потребна заштита мора да добијат азил, а оние кои немаат право на престој мора да се вратат дома. Со оваа девиза, Европските земји ќе ги враќаат бегалците и мигрантите во совите земји. Се стравува дека Балканот може да стане „логор за депортација“ за нивна депортација.

Во својот прв говор пред европратениците, новиот комесар на ЕУ и внатрешни работи и миграции, Магнус Брунер, ја нагласи потребата што побрзо да се спроведе директивата за „враќање“ што ја сака претседателот на Комисијата, Урсула фон дер Лајен. Овој проект предвидува забрзано протерување во транзитните земји, почнувајќи од Балканот, или директно во земјите на потекло на прогонетите. Првичниот план би можел да биде претставен пред Европскиот парламент до летото 2025 година.

Во своето писмо за назначување, Урсула фон дер Лајен побара од новиот комесар Магнус Брунер, за миграција да се фокусира на „иновативни оперативни решенија за борба против илегалната миграција“. Магнус Брунер како пример го посочи договорот на Италија со Албанија за преместување на барателите на азил… Меѓутоа, овој план италијанските судови го прогласија за неважечки.

Според хуманитарните организации, „иновативните решенија“ предложени од новата комисија на Фон дер Лајен се состојат на создавање „центри за враќање“ лоцирани во земји надвор од ЕУ, од кои потоа одбиените баратели на азил или лицата во нередовна ситуација ќе бидат протерани во нивните земја на потекло. „Треба да се забележи дека „центар за враќање“ е едноставно еуфемизам за „логор за депортација“, предупреди британската невладина организација Statewatch.

Некои сметаат дека мигрантскиот камп „Липа“, во северозападниот дел на Босна и Херцеговина, многу блиску до Хрватска, би можел да стане еден од овие „центри за враќање“. Покрај оригиналниот капацитет од 1.500 кревети, неодамна таму беше отворено дополнително одделение за притвор. Австриската влада е еден од главните донатори на овој објект.

Идејата за создавање „центри за враќање“ се појави за време на пандемијата „Ковид-19“. Сите балкански земји тогаш мораа да потпишат договори за реадмисија за да го продолжат процесот на пристапување. Оттогаш, бројот на протерувања експоненцијално порасна. Во 2023 година во Босна и Херцеговина овој показател изнесува +410%, покажуваат податоците на Министерството за безбедност. Од Хрватска пристигнале 4.625 лица, повеќето од Авганистан и Турција, а потоа биле префрлени во Липа или во притвор во близина на Сараево, чиј капацитет е зголемен.

Овој тренд не се очекува да се смени до 2025 година. Соочена со подемот на крајната десница, Германија планира дополнително да ја заостри својата миграциска политика и да го зголеми темпото на депортации. Досега повеќето од планираните протерувања не се случуваат од различни причини: во 2023 година речиси две третини од нив не успеаја, а во првите девет месеци од 2024 г. овој процент сепак надминува 60%. Но, за тоа што моментално се врши протерување на луѓе кои не можат да бидат отстранети од земјава, се грижи Иса Ал. Икс, Сириецот обвинет за избодување на три лица до смрт во Солинген кон крајот на август, може да го промени сето тоа. Доколку регулативата Даблин III била правилно применета, Берлин ќе морал да го врати во Бугарија, каде што првично побарал азил. Затоа Германија се залага за поефикасно функционирање на европскиот механизам за враќање.

Од своја страна, Босна и Херцеговина го финансира протерувањето на луѓето префрлени на нејзината територија со средства од претпристапните фондови на Европскиот инструмент за претпристапување. Што се однесува до оние чие протерување не е можно, како Авганистанците, никој официјално не знае што се случува со нив. Тие немаат ниту право да се вратат во Шенген зоната, ниту имаат право да останат во Босна и Херцеговина… Тоа не го спречува Брисел да се пофали со постигнатото: на крајот од мандатот, комесарот за внатрешни работи во заминување , шведската социјалдемократка Илва Јохансон, ја утврди ситуацијата со миграцијата како „очигледно подобра“. Таа укажа на падот на нелегалните влезови од 40 отсто од 2019 година. па оттука и сегашното зголемување на бројот на враќања. Повеќе од кога било, Европската унија сака да стане тврдина, пишуваат медиумите во регионот.