Зошто германското злато е сè уште во Америка? Тони се „скриени“ во Франкфурт, но повеќето се преку Атлантикот

Со оглед на моменталните односи со САД, се прашуваме зошто добар дел од државните златни резерви на Германија сè уште се во Америка. Но, германската централна банка тука дејствува прагматично, пишува Дојче веле,

„Однесете го нашето злато дома“, побара, на пример, Михаел Јегер, претседател на Европската асоцијација на даночни обврзници, во изјава за германскиот јавен радиодифузен сервис ZDF.

Во умовите на луѓето, златото е сè уште „најголемото богатство“ што го поседува една земја, и сите можеме да видиме што прави овој американски претседател со сите федерални институции. Шефот на американските Федерални резерви, Џером Пауел, беше доволно искрен да каже што мисли за економските политики на Трамп, па затоа не изгледа дека ќе остане на таа позиција долго време.

И што ќе се случи со германското злато во Америка?

Бундесбанк, централната банка на Германија, всушност ги објави резервите на злато во земјата до 2013 година, но одби да каже каде се тие. Тоа, пак, ги поттикна шпекулациите за тоа што Берлин прави со државната каса, а централната банка стана поотворена.

Стотици тони злато се „некаде“ во Франкфурт: тоа не значи дека се во седиштето на германската централна банка, но се некаде во близина – нема многу смисла да им се каже на сите точно каде се.

Малку повеќе од половина во Германија

Да, точно така: Германија имаше 3.352 тони злато на крајот на 2024 година, втора најголема национална резерва на злато во светот: само САД имаат повеќе. Исто така е точно дека 1.236 тони, т.е. околу 37% се во трезорите на Федералните резерви во Њујорк, 409 тони се кај Банката на Англија во Лондон, а остатокот, т.е. сè уште околу 51% од златото што го поседува Германија, се наоѓа на „доверлива локација“ во Франкфурт на Мајна.

Германија порано имаше многу повеќе злато во странство: од 2013 до 2017 година, вкупно 300 тони злато беа транспортирани од Њујорк, а француската централна банка, исто така, сега имаше 374 тони германско злато во Германија. Причината зошто Германија воопшто чува злато во странство доаѓа само делумно од историјата: по падот на нацизмот, германското злато – барем она што го добија – беше преземено од западните сојузници како гаранција за ликвидноста на земјата. Веќе беше договорено во Бретон Вудс, а според правилата на тогашната Европска платежна унија, златото да се врати во Германија во согласност со нејзиниот државен вишок од 1950-тите.

До 2013 година, речиси 70% од германското злато се чувало во странство и од други, стратешки причини: за време на Студената војна, и во случај да стане „жешка“, постоеле стравувања дека Германија брзо ќе биде прегазена од советската армија или ќе биде срамнета со земја од нуклеарно оружје. Таму, разумноста налагаше златото да биде малку подалеку од границата со Источниот блок. Веднаш по војната, златото на нацистичка Германија било земено од страна на сојузниците како гаранција за ликвидноста на државата што ќе се создаде.

Блиску до потенцијалниот пазар

Голем дел од германското злато е сè уште во странство, но сега од прагматични причини: „Златото во Франкфурт не може брзо да се замени за девизни резерви во случај на вонредна состојба или криза, и затоа Бундесбанк сè уште чува одреден дел во странство“, напиша Федералната банка во одговор до новинарите на германскиот јавен сервис АРД.

„Одлучувачките фактори при распределбата на златните резерви се безбедноста и брзата достапност, така што златото може да се продаде доколку е потребно. Врз основа на овие критериуми, Бундесбанк редовно го проверува своето злато каде што се наоѓа.“

Се води книга – во случајот со германското богатство, тоа е дебела книга од 2.373 страници – за секое поединечна златна прачка, тие се нумерирани и експерти од Германија редовно одат во Лондон и Њујорк каде што проверуваат дали тежината и чистотата на тоа „германско“ злато сè уште се како што е наведено во книгите. Никогаш не се случило луѓе од Бундесбанката да имаат тешкотии при проверка на состојбата на своите сметки, ниту во Велика Британија ниту во САД. Не е важно кој е на чело на американските федерални сили, а според меѓународното право и потпишаните договори, дури ни американскиот претседател не може да го добие тоа злато.

„Федералните резерви на Њујорк беа и остануваат важно место за складирање на нашето злато. Не се сомневаме дека со нив немаме сигурен и доверлив партнер во нашите златни резерви“, напиша портпаролот на Бундесбанк во одговор.

И бидејќи достапноста е најважниот фактор, Германија нема намера да „донесе дома“ уште повеќе злато.

Зошто ѝ треба на Германија толку злато?

Но, тогаш се поставува прашањето: зошто Германија има толку многу злато? На пример, Хрватска долго време воопшто немаше резерви на злато и дури откако се приклучи на Еврозоната беше принудена да купи барем дел од жолтиот метал. Цената на златото во моментов е одлична, а вредноста на германското злато денес би била над 340 милијарди евра.

Банкнота од сто трилиони рајхсмарки од 1924 година, по што беше реформиран целиот монетарен систем на тогашната Вајмарска Република. Банкнота од сто трилиони рајхсмарки од 1924 година, по што беше реформиран целиот монетарен систем на тогашната Вајмарска Република.

Хиперинфлацијата и колапсот на целиот монетарен систем ги наведоа особено Германците да веруваат – во нивното злато. Актуелното раководство на Бундесбанката не сака ништо да промени ниту тука.

Но, Бундесбанк не размислува за тоа: прво, вредноста е пресметана само со помош на математичка анализа од основно училиште. Доколку на пазарот се понуди толку голема количина злато, тоа неизбежно би довело до значителен пад на вредноста. И втората причина е повторно историја и психологија: долго време не постоел „златен стандард“ за парите во оптек, а богатството на една земја не се мери со злато, туку со нејзините целокупни економски перформанси. Но, Германците во 20 век премногу често мораа да гледаат како нивните пари стануваат безвредна хартија, па затоа нивното злато е исто така „важен темел за чувството на безбедност на германските граѓани“, вели претседателот на Федералната банка, Јоаким Нагел.