Skip to content
Бугарска грижа за кинеските кредити е суштината на филмот посветен на кинеските кредити и политичкото влијание на Пекинг преку авторитарните режими во Унгарија, Србија и Северна Македонија. Ова е во основата на филмот на бугарскиот портал БГНЕС во кој се тврди дека нетранспарентните кредити потпишани преку институции како Банката на Кина водат до политички заплеткувања во земјите од регионот, вклучително и Унгарија.
Новиот филм на БГНЕС од авторот Димитар Русков открива како мрежа од кредити, проекти и политички сојузи постепено ја менува геополитичката карта на регионот.
Во центарот на приказната е железничката линија Будимпешта-Белград – симбол на напредокот на Кина преку иницијативата „Еден појас, еден пат“. Експертите предупредуваат дека проектот е скап, нетранспарентен и има минимално економско влијание. „Ќе го отплаќаме овој долг стотици години“, вели унгарскиот политичар Мартон Томпош, истакнувајќи ја апсурдноста на рутата, која ги заобиколува клучните унгарски градови.
Во филмот градоначалничката на 9-тиот округ во Будимпешта, Ксица Барањ, предупредува: „Проблемот не е кредитот, туку неговите услови“. Според неа, скриените клаузули и недостатокот на јавна контрола врз договорите ја ставаат Унгарија во опасна ситуација. Виктор Орбан е клучна фигура во оваа мрежа. Откако ЕУ ги замрзна европските средства, тој ја сврте Унгарија кон Пекинг и Москва. Унгарија е отскочна даска за кинеските интереси во ЕУ, а филмот покажува како кинеската технологија за препознавање лица, камерите и софтверот за следење веќе се користат против демонстрантите и опозицијата во земјата. Нелегалните кинески „полициски станици“ и шпионската инфраструктура ја претвораат Будимпешта во центар на контрола и влијание. Исто така, имаше обид за создавање кампус на кинескиот универзитет Фудан, поврзан со шпионажа и најлошите пороци на комунистичкиот режим во Кина, што беше запрено поради масовните протести на Унгарците.
Аналитичарот Тамас Матура објаснува дека Орбан гради систем на слични режими што го поткопува единството на Европа. Унгарскиот пратеник Акош Хаџази додава дека моделот на Орбан е свесно ориентиран кон Истокот и служи за неговиот личен опстанок на власт. Новинарот Јожеф Макај предупредува дека кинеските системи во Унгарија можат да се користат за контрола на граѓаните. Поранешниот пратеник Андраш Фекете-Ѓер ја опишува контролата на Виктор Орбан врз медиумите и ширењето лажни антиевропски вести и наративи.
Во Србија, претседателот Александар Вучиќ ја копираше стратегијата на Орбан, користејќи кинески пари за да ја зацврсти својата моќ. Црна Гора беше на работ на банкрот поради заеми од Пекинг. Српскиот политиколог Вица Митровиќ открива како кинеските компании го контролираат рударството и ја загрозуваат животната средина, како и здравјето на обичните луѓе.
- Битиќи: Задолжувањето од Унгарија е економско предавство, удар врз домашните компании
- Бранимир Јовановиќ прашува: Дали мотивите за заемот од Унгарија се само политички, или има и нешто друго?
Во Северна Македонија, кинескиот капитал длабоко навлезе во медиумите и политиката, а проектот „Српски свет“ има за цел да ја зајакне зависноста од Белград. Поранешниот шеф на македонското контраразузнавање, Горан Митевски, уверува дека Белград, Будимпешта и Пекинг ја координираат медиумската и политичката контрола врз земјата и ги повикува безбедносните служби да се спротивстават на странското мешање.
Грција е другата клучна точка. Во 2009 година, кинеската компанија COSCO ја презеде контролата врз 67% од пристаништето Пиреја – стратешка порта кон Европа. Пекинг инвестираше и позајми милијарди долари во грчкиот поморски транспорт, претворајќи го Медитеранот во кинески логистички центар.
Стратегијата на Кина за мега-инвестиции, ропство од долг и технолошка пенетрација создава спирала на зависност за малите економии на Балканот. Критичните транспортни артерии како што е Коридорот 10 би можеле да станат алатка за политички притисок и закана за воената мобилност на НАТО.
Природното проширување на Европската Унија е непосакувано од авторитарните режими во регионот. Филмот на BGNES покажува како, зад фасадата на инфраструктурните проекти, се гради нова геополитичка архитектура, во која Кина, Русија и авторитарните лидери на Западен Балкан се обидуваат да ја преобликуваат иднината на Европа.