Skip to content
Демографот Тадо Јуриќ предупредува дека миграцијата значително ќе го промени обликот на Хрватска, која сега се соочува со зголемен прилив на баратели на азил.
Хрватска во моментов обезбедува привремена заштита за 26,4 илјади украински бегалци и, според податоците од 2023 година, за околу 68 илјади баратели на азил, од кои голем процент ја гледаат Хрватска како нивна долгорочна дестинација за живот.
„Тезата дека имигрантите се само привремени во Хрватска не држи бидејќи нашето истражување покажува дека 69 проценти од украинските бегалци изразиле намера да живеат во Хрватска во следните пет години, а дури 81 процент од барателите на азил ја гледаат Хрватска како нивна долгорочна дестинација за живот“, рече Јуриќ.
Јуриќ го привлекува вниманието на фактот дека 110.000 потенцијални учесници од овие групи се на пазарот на трудот, бидејќи сите имаат право на работа.
Не е познато колку од нив работат
Истражувањето, за кое демограф од Католичкиот универзитет во Хрватска вели дека не можело да се спроведе на репрезентативен примерок, имаше за цел да обезбеди компаративен увид во условите за живот на украинските бегалци и баратели на азил во Хрватска, вклучувајќи го нивниот квалитет на живот, задоволство од животот и долгорочните планови за престој. Истражувањето го отфрла митот дека бегалците од Украина обично се многу богати и дека се товар за државата, бидејќи покажува дека околу 8.000 од нив учествуваат на хрватскиот пазар на трудот.
Исто така, покажува дека Украинците живеат во организирано домување, со 20.855 лица во индивидуално сместување. Исто така, не е вистина дека многу мажи дезертирале, бидејќи официјалните податоци покажуваат дека само 17 проценти од украинските бегалци во Хрватска се мажи, додека половина се жени, а 33 проценти се деца, вели Јуриќ.
Сликата на нерегуларните мигранти и баратели на азил е значително поинаква. Поголем број од нив живеат во прифатни центри, а две третини се мажи. Поголемиот дел од испитаниците биле од Бурунди, ДР Конго, Иран, Бангладеш, Ангола, Гана, Ирак и Русија. Дури 20.000 мигранти од Авганистан побарале азил во Хрватска во 2023 година. Јуриќ нагласува дека не е познато колку такви луѓе ја напуштаат Хрватска и колку учествуваат на пазарот на трудот. Ова, пак, поставува важно прашање за функционирањето на европскиот систем за азил.
Според правилата на ЕУ, земјата каде што барателот на азил е првично регистриран е одговорна за неговата постапка за азил, што значи дека оние што ја напуштаат Хрватска и одат во друга земја-членка на ЕУ можат да бидат вратени тука. Доколку Хрватска одбие да прифати баратели на азил, може да биде принудена да плати значителни такси од 20.000 евра по лице. Најавата за депортација на 17.000 баратели на азил од Германија во Хрватска дополнително ги интензивира овие загрижености, вели Јуриќ.
Украинците се чувствуваат како дома
Анкетата, исто така, покажа дека постои разлика во перцепцијата за квалитетот на животот помеѓу двете групи: 72 проценти од Украинците веруваат дека начинот на живот во Хрватска не е значително различен од животот во нивната татковина, додека 89 проценти од барателите на азил веруваат дека е значително различен.
Ова укажува дека украинските бегалци полесно наоѓаат сличности со хрватското општество, додека барателите на азил од други делови на светот доживуваат поголем културен јаз, објаснува демограф од Католичкиот универзитет во Хрватска.
Мнозинството испитаници се чувствуваат добредојдени во Хрватска, што го потврдуваат 96 проценти од Украинците и 95 проценти од барателите на азил. Мнозинството Украинци не се соочиле со дискриминација, додека меѓу барателите на азил „процентот е нешто поголем“. Прашањето за експлоатација на работното место покренува важни економски и етички аспекти, вели Јуриќ, прецизирајќи дека чувството на експлоатација го пријавиле 14 проценти од Украинците и 33 проценти од барателите на азил. Ова може да укажува на различни услови за вработување, достапност на работни места и ниво на заштита на работничките права, вели Јуриќ.
Кога биле прашани што би ѝ рекле на хрватската влада, испитаниците главно ја нагласиле желбата за олеснување на постапката за добивање државјанство, барање дополнителни бенефиции и предупредување за административни пречки. Така, еден бегалец од Украина вели: „Би било добро кога децата, студентите и пензионерите би можеле да добиваат месечни бенефиции“. Друго лице додава: „Сакам да останам во Хрватска затоа што ја гледам мојата иднина тука… Штом ја сменив земјата, мојот живот се промени на подобро; тука запознав дечко, живееме заедно, планираме да се ожениме и да имаме свое семејство“. Украинците, исто така, пријавуваат проблеми со валидацијата на медицинските дипломи, вели Јуриќ.
