Skip to content
Под слоганот „Бојкот поради високите цени. Еден ден не купувај ништо“, граѓаните на Босна и Херцеговина се повикани да во петок, 31 јануари, не посетуваат продавници, кафулиња, ресторани, бензински пумпи, туку да се обезбедат ден порано и да го минат денот без купување.
Оваа иницијатива следи во траговите на бојкотите кои се случија во Хрватска, каде што граѓаните во голем број одлучија да ги бојкотираат продавниците, што доведе до намален промет во продавниците низ земјата. Во Босна и Херцеговина, овој повик за бојкот стана тема на јавна дискусија, а Ал Џазира Балканс разговараше со проф. д-р. Денис Берберовиќ, вонреден професор на Катедрата за маркетинг на Економскиот факултет при Универзитетот во Сараево.
Проф. Берберовиќ објаснува дека потрошувачките бојкоти можат да имаат различни ефекти, во зависност од траењето и начинот на спроведување. „Краткорочните бојкоти, како еден ден без купување, испраќаат јасна порака до компаниите дека потрошувачите се незадоволни од цените, квалитетот или другите аспекти на понудата“, вели Берберовиќ.
Сепак, зголемената куповина пред или по бојкотот може да го намали реалниот ефект, бидејќи вкупниот промет не се менува значајно. Долгорочните бојкоти, како што беше случај со израелските брендови по бруталниот напад на Палестина, имаат многу поголеми ефекти бидејќи претставуваат сериозна и долгорочна реакција на потрошувачите.
Што се однесува до мерките кои државата може да ги преземе, Берберовиќ смета дека постојат неколку опции за намалување на растот на цените. Ограничувањето на маржите и цените на основните животни намирници, како и воведувањето диференцирани стапки на ДДВ за производи како лекови и основни намирници, би биле ефикасни мерки. Исто така, државата може да ги интензивира контролите врз трговците и компаниите кои се занимаваат со дистрибуција на нафта и нафтени деривати, за да спречи договарање на цените и зголемување на профитите на штета на потрошувачите.
Со оглед на високите цени кои ги погодуваат граѓаните, Берберовиќ истакнува како потрошувачите можат да се борат против поскапувањата со менување на своите навики.
„Не мора да купуваме сè што ни се нуди. Расипаните работи можеме да ги поправиме наместо веднаш да ги замениме, а половната стока можеме да ја купиме, бидејќи е еднакво функционална и многу поевтина“, советува професорот. На крајот, тој упатува дека живееме во потрошувачко општество кое поттикнува прекумерна потрошувачка, а менувањето на тие навики ќе помогне во заштедата на пари и во испраќањето на порака до компаниите дека тие треба да ги регулираат цените.
