Со протерувањето на хрватски државјани, Србија го загрозува европскиот пат

Поради протерувањето на пет хрватски државјани, Србија лесно може да се најде на списокот на земји кои не се препорачуваат за патување поради постапките на безбедносните служби. Покрај тоа, Хрватска лесно може да примени реципрочни мерки, што практично значи дека секој што ќе ја помине границата може да се најде во слична ситуација како хрватските државјани во Србија. Дополнително, гестот на Србија не е добра препорака, па може да се случи отворањето на Кластер 3 повторно да биде на чекање.

Ова го коментираат соговорниците на „Данас“, кои додаваат дека односите помеѓу Србија и Хрватска не само што не напредуваат, туку и назадуваат, и дека Белград воопшто не се труди да ги подобри, иако Загреб не е многу успешен во тој поглед. Тие нагласуваат дека нема сомнеж дека актуелната српска влада не се грижи за европскиот пат на земјата.

Да потсетиме, како што пренесуваат медиумите, пет представнички на невладините организации кои учествувале на работилници организирани од страна на „Ерсте Ституција“ во Белград, поминале добар дел од ноќта во белградската полиција, која на крај ги протерала од Србија, забранувајќи им влез во земјата за една година.

Во решението што им било издадено како причина за депортација наведени се „разлози за заштита на безбедноста на Република Србија и нејзините граѓани“. На оваа одлука на српските власти реагирал, дури и од Давос, хрватскиот министер за надворешни работи, Гордан Грлиќ Радман.

Порача дека Хрватска ќе испрати протестна нота до Србија заради привоѓањето на пет хрватски државјанки во Белград, како и дека ќе ја информира Европската комисија и ќе ја ревидира препораката за патувања на хрватски државјани во соседната земја.

Латиновиќ: Брзо можат да следат реципрочни мерки од Хрватска

Бившата амбасадорка, Бранка Латиновиќ, потсетува дека ова не е прв случај на протерување на хрватски државјани, бидејќи сличен случај имаше и со студентите од Електротехничкиот факултет од Загреб кои беа гости на своите врсници во Белград.

„Сето ова изненадува и загрижува, бидејќи сега постои реална опасност дека секој од нас може да се најде во слична, или истата ситуација кога ќе ја премине границата на Хрватска. Реципроцитетот е едно од општо познатите правила во меѓународните односи“, вели соговорницата на „Данас“.

Според неа, тоа што е уште поважно е дека Србија може да се најде на списокот на несигурни земји, каде што заради вакви постапки на нејзините безбедносни служби, не се препорачува патување во Србија. Ова се случува во период кога во Србија ќе се одржи ЕКСПО, а 2027 година не е далеку.

„Посебен аспект е она што го најави Грлиќ Радман, хрватскиот МСП, дека ќе ја информира Европската комисија и Советот на ЕУ. Сето ова се елементи кои се вклопуваат во мозаикот кога некоја земја членка на ЕУ треба да даде согласност за отворање нов Кластер, односно познатиот Кластер III. Наведениот случај не ќе ни помогне на тој пат и за тоа требаа да водат сметка и оние кои ги идентификуваа представниците на невладините организации кои во Србија не дојдоа во приватна својство. Тоа е уште еден отежнувачки елемент за нашата позиција пред датумот кога повторно ќе се разгледува отворањето на Кластер III, кој сè повеќе се претвора во Чекајќи Годо“, оценува Латиновиќ.

Боџиновиќ: Одлуката за протерување е наменета за режимски правоверници, затворени во светот на своите „свети“ вистини

Дипломатот Милован Боџиновиќ смета дека во последните неколку месеци српските „служби разоткриле – односно: осомничиле – значителен број државјани на соседите за различни прекршоци против безбедноста и интересите на Србија“.

„Имаше сомнежи за класично шпионирање (на пример во војската), за контакти со „елементи“ за кои нашите власти тврдат дека се субверзивни, а имаше и сомнителни контакти со „странски служби“. Впечатокот е дека нашите власти сметаат дека Србија е загрозена од многу страни и дека им е приоритет да имаат модерна, развиена и офанзивна разузнавачко-антиразузнавачка служба за одбрана од деструкцијата која им се заканува“, објаснува Боџиновиќ.

Според него, случајот со учесниците на работилницата на „Ерсте фондацијата“ сумира многу недоумици и дилеми во врска со оваа се проширувачка пракса на нашите власти. Веќе на прв поглед, вели, сомнително е што една така угледна фондација како „Ерсте “ дозволила себе да биде манипулирана и деградирана во нечије шпионско гнездо. Второ, ако постоеле сомнежи за субверзивност, зошто не реагирале превентивно, туку само пред враќањето на учесниците во нивните земји. И тоа сред ноќ и слично.

„Суштината е во тоа што акцијата на властите е конципирана и спроведена како една комплексна, повеќедимензионална порака. Прва е пораката дека активностите на странци се под будното око на надлежните служби и дека нашите власти совршено ја контролираат ситуацијата – значи дека се силни и ефикасни кога се работи за сè што е, според нивната процена, од значење за безбедноста на земјата (што се изедначува со безбедноста на актуелните власти). Ова поттикнува одбивност кон странците, се згуснува атмосферата на паника и акутна загрозеност, а фокусот се изоштрува на политички профитабилни непријатели, како што се, не само во овој случај, Хрватска и нејзините граѓани“, истакнува овој дипломат.

Ђукиќ: Актуелната српска влада не е заинтересирана за европскиот пат

Сречко Ѓукиќ, кариерен дипломат, вели за „Данас“ дека односите на Србија со Хрватска не само што не напредуваат, тие назадуваат, а Белград воопшто не се труди да ги подобри, иако Загреб не е многу успешен во тој поглед.

„Но нема сомнеж дека актуелната српска влада не е заинтересирана за европскиот пат. Таа веќе се прослави со седење на повеќе столици, режимот му одговара тоа, но на народот и на државата е неподносливо. Треба да се разбере, Србија не е за ЕУ, за европски вредности и тоа треба да биде јасно од Брисел до Загреб. Сè друго се игрокази за да се извлече секој евро од европските фондови. Тоа се вистинските европски вредности на белградските власти“, поручуе Сречко Ѓукиќ.