Судот ја потврди одлуката: Додик официјално повеќе не е претседател на Република Српска

Апелациониот совет на Судот на Босна и Херцеговина ја одби како неоснована жалбата на Милорад Додик против решението на Централната изборна комисија (ЦИК) со кое му беше одземен мандатот. Со ова, одлуката на ЦИК станува конечна и Додик официјално престанува да ја извршува функцијата претседател на Република Српска. Судот објави дека побиената одлука е „правилна и законита“.

Како се стигна до ова?

• 1 август 2025: Апелациониот совет на Судот на БиХ ја потврди пресудата со која Додик е осуден на една година затвор и забрана за политичка активност во траење од шест години, за неизвршување на одлуки на високиот претставник Кристијан Шмит.
• 6 август: ЦИК, врз основа на правосилната пресуда и изречената политичка забрана, донесе одлука да му го прекине мандатот на претседател на РС.
• 12 август: Судот ја замени затворската казна со парична глоба, но шестгодишната забрана за вршење јавна функција остана на сила—право на кое ЦИК ја темели одлуката за одземање на мандатот.
• Денес (18 август): Апелациониот совет ја одби жалбата против одлуката на ЦИК; со тоа се потврдува дека Додик повеќе не е претседател на РС.

Што следува?

ЦИК е должна да распише предвремени избори за претседател на РС во рок што, според наведеното од изборните власти по првичната одлука, изнесува до 90 дена по истек на жалбените рокови. Практичната примена може да зависи од соработката на ентитетските институции, што беше отворено прашање и по одлуката од 6 август.

Политичката рамка: притисоци и најави за нови правни чекори

По одлуката на ЦИК, правниот тим на Додик најави обраќање до Уставниот суд и мерки за одлагање на извршувањето; дел од политичките сојузници ја прогласија одлуката за „политички мотивирана“. Во исто време, ЕУ инсистира дека пресудата е обврзувачка и мора да се почитува.

Што значи денешната пресуда од правен аспект

Во образложението, Судот појаснува дека мандатот престанува на денот кога пресудата станала правосилна, а нејзината извршност (доставување до странките) не го менува фактот за престанокот на функцијата. Односно, клучна е правосилноста на одлуката, а политичката забрана продолжува да важи независно од замената на затворската казна со глоба.