Земјотресите на Санторини ја покажаа неодржливоста на градежниот бум на вулканскиот остров

Стотици мали земјотреси што го потресоа грчкото туристичко жариште Санторини оваа недела ја оживеаја загриженоста за безбедноста на повеќедеценискиот градежен бум долж пространите, вулкански карпи на островот, велат експертите.

Не се пријавени сериозни штети, но научниците предупредија дека сеизмичката активност би можела да трае со недели и не ја исклучија можноста да дојде до поголем земјотрес.

Тоа ги загрижува експертите, од кои некои долго време се сомневаат во одржливоста на претворањето на малиот остров со чудни села во една од најпопуларните дестинации за одмор во Европа.

„Тие сакаа да го развијат островот и не обрнуваа внимание на прашањата за животната средина и безбедноста“, рече Димитрис Папаниколау, професор по геологија на Универзитетот во Атина и поранешен шеф на грчката Организација за планирање и заштита од земјотреси.

Резултатот, рече тој, беше јасен денес: луксузни хотели со базени и џакузи кои висат на падините на Санторини склони кон лизгање на земјиштето, каде што вулканската почва е мека и нестабилна.

„Ништо не требаше да се гради во оваа зона“, рече Папаниколау. „Тоа е опасна зона се додека трае сеизмичката активност.“

Потресите ја поттикнаа владата да прогласи вонредна состојба во четвртокот. Ги затвори училиштата, распореди војска. Во меѓувреме, илјадници луѓе заминаа со авиони и траекти.

Властите објавија предупредувања за лизгање на земјиштето за пет области, вклучително и главното пристаниште на Санторини.

Прекумерниот туризам ја зголеми загриженоста за недостигот на вода и пренаселеноста низ Грција во последниве години. Но, Санторини е екстремен пример. Милиони ги посетуваат неговите варосани улици со калдрма и згради со сина купола секоја година.

Природните катастрофи не се новина за островот, кој беше формиран од вулканска ерупција во 1600 година п.н.е.

Уште пред последните земјотреси, експертите повикаа на студии за да проценат дали на зградите им е потребно засилување.

Во 2021 година, во извештајот на Грчкото друштво за животна средина и културно наследство, нарачан од властите на островот, се вели дека има итна потреба од инженерска студија за почва за да се процени безбедноста на зградите на островот.

Повикувајќи се на податоци од Техничката комора на Грција, беше откриено дека многу згради немаат дозволи, од кои речиси една четвртина има туристички бизниси.

„Клучно е…итно да се провери произволната градба што се одвива во рамките на калдерата“, се вели во извештајот.

Министерството за животна средина ја стопираше изградбата на островот во ноември на една година и ги обврза сопствениците да ги завршат проценките на ризикот или ќе се соочат со отстранување на дозволите, рече Димитрис Бакојани, генерален секретар за просторно планирање и урбана средина.

Премиерот Киријакос Мицотакис повика на смиреност кога го посети островот во петокот и ги бранеше градежните стандарди во интервју за Ројтерс.

„Имаме многу строг градежен код кој се применува низ целата земја, особено во оние области кои се повеќе подложни на земјотреси“, рече тој. „Затоа се чувствуваме многу, многу сигурни дека сè што може да се направи, е направено.“

Многу жители со текот на годините се навикнаа на земјотреси, дури и ако изминатата недела беше екстремна. Но, тие навистина се грижат за претстојната туристичка сезона, која започнува во мај.

Матајос Курјалис, кој поседува мал хотел на врвот на калдерата, доби неколку откажувања оваа недела.

„Ако продолжиме уште неколку месеци со оваа ситуација, сезоната ќе биде изгубена“, рече тој