Skip to content
Договорот за соработка во одбраната потпишан меѓу Хрватска, Албанија и Косово предизвика гнев во Србија и дипломатски расправии со соседите во регионот затоа што Белград сè уште го гледа Косово како дел од својата територија и не ја признава нејзината независност, анализираат регионалните медиуми.
Српскиот претседател Александар Вучиќ ги обвини Хрватска и Албанија дека започнале „трка во вооружување“ во регионот со потпишување на договорот со, како што ги нарече, „привремените институции“ на Косово, што значи владата на земјата.
„Тоа е тешка ситуација за нас, но ја разбравме нивната порака. И ќе ја заштитиме нашата земја, ќе ги одвраќаме и секогаш успешно ќе ја браниме од секој потенцијален агресор, дури и од овој моќен“, рече Вучиќ во средата.
Од друга страна, Хрватска истакнува дека не и треба дозвола од Србија за да ја организира својата одбранбена стратегија која вклучува и соработка со земјите од интерес. Министерот за одбрана Иван Анушиќ рече дека времето кога Загреб бараше одобрение од Белград за своите дејствија е одамна поминато и никогаш нема да се врати.
„Ние сме независна држава 35 години и издржавме пет години на агресија и политики кои промовираа таков наратив“, рече Анушиќ, повикувајќи се на војната за независност на Хрватска во 1990-тите против југословенската армија предводена од Србија.
„Соработката со Албанија и Косово се фокусира на размена на знаење, соработка меѓу воените индустрии и поддршка за евроатлантските аспирации на Албанија и Косово“, објасни Анушиќ на X.
Расправијата избувна откако Хрватска, Албанија и Косово во вторникот ја потпишаа Декларацијата за зајакнување на одбранбената соработка.
Декларацијата, на која може да се приклучат и други земји, повикува на заеднички одговори на безбедносните предизвици, хибридни закани и други ризици кои можат да ја загрозат регионалната стабилност, соопшти хрватското Министерство за одбрана по потпишувањето на договорот.
Но, српскиот министер за одбрана Братислав Гашиќ тоа го нарече „провокативна иницијатива“ на соседните земји, пренесоа медиумите од регионот.
Потпишувањето на меморандумот „без консултации со Белград претставува потврда за исправноста на стратешката инвестиција за зајакнување и модернизација на српските вооружени сили“, рече Гашиќ.
„Тоа е провокативна иницијатива на соседните држави што е во спротивност со напорите за зајакнување на регионалната безбедност“, додаде тој.
Косовската министерка за надворешни работи, Доника Гервала-Шварц, во средата одговори со објава на X дека „најостро ја осудува заканувачката изјава на Србија“ и го обвини Белград дека сака да продолжи со „својата хегемонистичка политика во регионот.
Гервала-Шварц додаде „Без признавање на Косово, Србија не може да биде фактор на стабилност“.
Министерството за надворешни работи на Косово, исто така, ја повика Србија да ги спроведе постоечките договори. Двете земји постигнаа договор за нормализација на односите, олеснет од ЕУ, во февруари 2023 година.
Во договорот се вели дека тие треба да „развијат нормални, добрососедски односи едни со други врз основа на еднакви права“ и да бидат водени од взаемно „почитување на нивната независност, автономија и територијален интегритет, правото на самоопределување, заштитата на човековите права и недискриминацијата“.
Досега останува главно неимплементирана.
