АНАЛИЗА: Отстапувањето на територии нема да донесе мир во Украина

Во пресрет на најавена средба во Алјаска, американскиот претседател Доналд Трамп, според наводите, размислува за размена на територии со Владимир Путин како „брз пат“ кон прекин на војната во Украина. Идејата директно се судира со ставот на претседателот Володимир Зеленски — Украина не отстапува земја, не само од принцип, туку и по Устав. Прашањето е просто: што навистина би донел ваков договор?

Што знаеме досега

Наместо заострување санкции или дополнителна воена помош за Киев, Белата куќа (според описите) флертува со концепт кој би се склопувал „над главите“ на Украинците, додека Москва продолжува со офанзиви и нема сигнал за компромис. За Путин, самата сцена — самит со американски претседател — е дипломатска победа што го крши меѓународниот изолатор.

Зошто размена на територии е лош рецепт за оваа војна

Овој конфликт не е само за линија на карта; станува збор за суверенитет и иднината на Украина. Територијална зделка под оружен притисок би валоризирала окупација и би создала преседан: „силата исплатлива“. Наместо да ја затвори војната, таквиот потег ризикува да ја отвори за нов циклус уцени и агресии.

Историјата нуди паралели — но кои се релевантни?

Да, постојат примери каде територијални отстапки донеле траен мир (како Египет–Израел по Камп Дејвид), но таму имаше јасен воен исход и волја од двете страни да ставaт крај. Украината реалност е спротивна: активни фронтови, окупација и максималистички барања од Москва. Поуката е поблиску до Минхен 1938 отколку до Камп Дејвид — отстапките пред експанзионизам ретко донесуваат „мир за наше време“.

Ако не „зделка“, тогаш што?

Поодржлив модел би бил прекин на огнот со силни безбедносни гаранции, долгорочна воена поддршка и интеграција на Украина во евроатлантските структури — формула на одвраќање, не на наградување агресија. Мирот трае кога цената на повторна инвазија станува преголема, а не кога окупацијата се претвора во дипломатски жетон.

Размената на територии изгледа како „брзо решение“, но во услови на активна агресија е рецепт за поголем ризик. Ако целта е одржлив мир, потребни се гаранции и одвраќање — не договори што ја легитимираат силата.