Skip to content
На тропскиот остров Бали, далеку од политичките центри на Европа и Азија, денес се одвива историски момент. По речиси една деценија тешки и комплицирани преговори, Европската унија и Индонезија конечно ќе стават потпис на сеопфатен договор за слободна трговија.
За некои, ова е само уште еден меѓународен договор, но за другите – особено за Индонезија, најголемата економија во Југоисточна Азија – ова е шанса да стане вистински играч на глобалната трговска сцена.
Од европска страна, договорот е дел од поширока стратегија: како да се намали зависноста од Кина и да се диверзифицираат синџирите на снабдување, особено во време кога геополитичките тензии и трговските војни се дел од секојдневието.
Но, интересен е и тајмингот. Зад кулисите, многумина велат дека царинската политика на САД, особено за време на мандатот на Доналд Трамп, ја притисна и ЕУ и Индонезија да се приближат. Глобалната несигурност ги натера да ја побараат својата стабилност – не во декларации, туку во конкретен, правно обврзувачки договор.
Во срцето на договорот лежи едноставна визија: взаемна корист. Индонезија ќе може полесно да извезува палмино масло, текстил, риба и никел, додека Европа ќе го прошири пазарот за своите машини, автомобили и напредна технологија.
Иако патот до договорот беше трнлив – со години се дебатираше околу чувствителни прашања како палминото масло и дефорестацијата – на крајот потребата за економска безбедност и меѓусебна доверба ја победи политиката.
Со потпишувањето денес, министрите Аирланга Хартарто и Марош Шефчович нема само да стават потпис на хартија – тие ќе означат почеток на ново поглавје меѓу ЕУ и Индонезија, поглавје во кое соработката, одржливиот развој и трговската отвореност ќе бидат водилки.
Во време кога светот станува сè понепредвидлив, овој договор е редок пример за тоа како трпеливоста, дипломатијата и заедничките интереси можат да водат до вистинска трансформација – не само за економиите, туку и за народите што стојат зад нив.
