Дали нордиските и балтичките земји стануваат ново европско сидро?

Како што политичката сцена во Европа станува сè понестабилна поради појавата на популизмот, група на северни земји, познати како NB8, играат сè поголема улога како геополитичко сидро на континентот. Оваа група вклучува осум земји: Данска, Естонија, Финска, Исланд, Латвија, Литванија, Норвешка и Шведска.

Тие поединечно не се многу влијателни на меѓународната сцена, но како заеднички блок, нивната политичка и одбранбена стабилност им дава можност да бидат важен играч во глобалните геополитички прашања.

Историја на NB8 и стабилноста во новото време

Формално основана во 1992 година, групата NB8 беше создадена со цел да ја обнови соработката помеѓу нордиските и балтичките земји по распадот на Советскиот Сојуз и завршувањето на Студената војна. Од тогаш, овие земји редовно се состануваат, разменуваат идеи и координираат свои позиции на меѓународната сцена, особено во контекст на глобалните безбедносни закани.

Цврст став кон руската инвазија на Украина

Еден од најзначајните моменти за групата NB8 беше нивната јасна поддршка за Украина по руската инвазија во 2022 година. Земјите од NB8 беа меѓу првите што ја основаа коалицијата на добронамерните земји, кои го поддржаа Киев со воена и политичка помош.

Како што напомена данската премиерка Мете Фредериксен, „Независноста на Украина и спротивставувањето на руската агресија се прашања од директен интерес за нашите земји, поради нивната географска близина со Русија“.

За разлика од други региони во Европа, каде популистичките и евроскептични тенденции добиваат на сила, овие земји остануваат стабилни поддржувачи на евроатлантската интеграција и цврсти пријатели на Украина.

Моделот на “тотална одбрана”

Нордиските и балтичките земји, особено Финска и Шведска, имаат долга традиција на воена подготовка и одбранбена стратегија која е позната како „тотална одбрана“. Овој модел ги вклучува сите сфери на општеството — од јавниот сектор, приватниот сектор, па до граѓаните — за создавање на целокупна отпорност во случаи на криза или војна.

Финска, на пример, има мал број на војници во мирновременските сили, но може да мобилизира голем број на војници од своите резерви. Често се организираат вежби и обуки кои ги вклучуваат и деловни лидери и граѓаните во воените подготовки. Шведска, пак, има подготвени планови за кризни ситуации, што вклучува испраќање на летоци до милиони домаќинства, советувајќи ги граѓаните да се припремат за војна или природни катастрофи.

Глобалната геополитичка улога на NB8

NB8 земјите активно координираат свои позиции и на состаноците на НАТО и ЕУ, а нивната заедничка надворешна политика е видлива на глобално ниво. Иако не сите од нив се членки на НАТО (на пример, Исланд и Норвешка), тие не се изолирани — заедно работат на создавање на појасна и посилна европска безбедносна стратегија.

Приоритети во одбраната и соработката со Велика Британија и Холандија

Земјите од NB8 формираа Заеднички експедициски сили (JEF) со Велика Британија и Холандија, кои се способни за брза и мобилна воена реакција. Ова го прави нивниот одбранбен капацитет уште посилен и покоординиран.

Со оглед на геополитичката нестабилност во Европа, како што се внатрешните проблеми во Полска или политичките тензии во Франција и Италија, NB8 земјите имаат значајна предност во својата стабилност, политичка координација и стратешка соработка.

Заклучок: Ново европско сидро?

Се чини дека нордиските и балтичките земји стануваат сè повеќе важен политички и безбедносен фактор во Европа. Нивната способност да се координираат и да дејствуваат како единствен блок, нивната одбранбена стратегија, како и поддршката за евроатлантските и безбедносни напори, ги прави клучни играчи во новата европска реалност.

Во време кога други региони во Европа се сѐ повеќе погодени од популистичките и националистичките движења, групата NB8 ја продолжува својата улога како стабилно и ефективно европско сидро.