Десетици земји со поддршка на МКС по санкциите од Трамп

Воведувањето санкции врз персоналот на Меѓународниот кривичен суд (МКС) од страна на претседателот на САД, Доналд Трамп, предизвика широко распространета осуда, при што десетици земји изразија „непоколеблива поддршка“ за судот.

Меѓу нив, Обединетото Кралство, Германија и Франција ја истакнаа улогата на МКС како „витален столб на меѓународниот правосуден систем“. Одлуката на Трамп уследи по средбата со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, првиот странски лидер што го посети откако се врати на власт. Санкциите доаѓаат како одговор на одлуката на МКС минатата година да издаде налози за апсење против Нетанјаху, неговиот поранешен министер за одбрана Јоав Галант и командантот на Хамас за наводни воени злосторства во Газа, обвинувања што Израел жестоко ги отфрли. САД го критикуваа потегот на МКС, нарекувајќи го „срамна морална еквивалентност“ меѓу Израел и Хамас.

Ниту САД ниту Израел не ја признаваат власта на МКС, и покрај глобалниот мандат на судот да гони поединци за геноцид, злосторства против човештвото и воени злосторства. МКС, кој има 125 земји-членки, претходно истражуваше американски граѓани, што дополнително ги заоструваше односите со Вашингтон. Заедничката изјава потпишана од 79 земји, вклучувајќи ги ОК, Франција и Германија, ја осуди извршната наредба на Трамп, додека забележителни отсутни беа Австралија, Чешка, Унгарија и Италија. Во меѓувреме, МКС ја повика меѓународната заедница да застане цврсто во одбраната на правдата и човековите права, потврдувајќи ја својата посветеност за обезбедување правда за жртвите на злосторствата ширум светот.

Белата куќа тврди дека активностите на МКС претставуваат „опасен преседан“ и претставуваат закана за суверенитетот на САД. Извршната наредба, исто така, тврди дека судот ја поткопува националната безбедност и надворешнополитичките интереси на Вашингтон. Посетата на Нетанјаху на Вашингтон се совпадна со најавата за санкции, кои би можеле да влијаат на поединци вклучени во истрагите на МКС, што потенцијално ќе доведе до финансиски и визни ограничувања. Дополнително, постои загриженост дека техничките и ИТ операциите на судот – вклучително и собирањето докази – би можеле да настрадаат како резултат на тоа, што ќе го отежне појавувањето на жртвите на воените злосторства. Критичарите стравуваат дека овој потег може да ги ослаби глобалните механизми за одговорност и да ги охрабри другите држави да се спротивстават на меѓународната правна контрола.

Обединетите нации и европските лидери повикаа да се укинат санкциите, а претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен истакна дека МКС „мора да може слободно да ја продолжи борбата против глобалната неказнивост“. Сепак, израелскиот министер за надворешни работи Гидеон Сар силно ја поддржа одлуката на Трамп, означувајќи ги активностите на МКС како „неморални“ и правно неосновани. Ова не е прв пат Вашингтон да го таргетира МКС; за време на неговиот прв мандат, Трамп воведе слични санкции за претставници на МКС кои ги истражуваа потенцијалните воени злосторства на САД во Авганистан, мерки кои подоцна беа укинати од претседателот Џо Бајден. Сепак, Бајден, исто така, се спротивстави на неодамнешниот налог на МКС за Нетанјаху, опишувајќи го како „срамотен“. Како одговор на зголемениот притисок против МКС, земјите, вклучително и Јужна Африка и Малезија, ја формираа Хашката група, со цел да го брани авторитетот и пресудите на судот од политичко мешање.