Американскиот технолошки гигант Apple се соочува со сериозен предизвик што може да го промени не само начинот на кој функционира неговиот глобален синџир на снабдување, туку и самата цена на производите кои секојдневно ги користат милиони корисници низ светот. Според најновите анализи на Bank of America, можноста за преселување на производството на iPhone од Кина во САД може да доведе до драматично зголемување на трошоците – и тоа до 90%.
Причината за ова размислување лежи во сè поинтензивните трговски тензии меѓу САД и Кина, кои не само што предизвикуваат финансиска несигурност, туку и отвораат политичка дебата за тоа каде треба да се произведуваат клучните производи на американските компании.
Што значи ова за Apple?
Преселувањето на производството од Кина во САД, особено на популарните iPhone уреди, е технички возможно, но од финансиски аспект – ризично. Според анализите, доколку Apple реши финалната монтажа да ја врши во САД, само зголемените трошоци за работна сила би довеле до раст од најмалку 25%. Но тоа е само дел од проблемот.
Поголемиот дел од клучните компоненти на iPhone – како чипови, екрани и батерии – и понатаму би се произведувале во Кина, што значи дека ќе треба да се транспортираат до фабриките во Америка. Овој логистички процес носи нови компликации: повисоки царини, трошоци за транспорт и потенцијално подолг временски рок за производство.
Во сценариото што го предвидуваат аналитичарите, сите овие фактори заедно би можеле да ги зголемат трошоците на Apple и до 90%. Тоа значи дека, на пример, iPhone кој сега чини 999 долари, би можел да чини и над 1.800 долари, доколку Apple ги пренесе сите трошоци врз потрошувачите.
Царински војни – непредвидлива економска игра
Последиците од трговската војна не се само хипотетички. Од почетокот на април, кога претседателот на САД Доналд Трамп најави нови царини за кинескиот увоз, акциите на Apple веќе паднаа за 14%, што резултираше со загуба од речиси 479 милијарди долари пазарна капитализација. Дури и со мал делумен опоравок, акциите остануваат за 23% пониски во споредба со почетокот на годината.
Новите царини достигнуваат рекордни 125% за одредени кинески производи и компоненти, а Кина одговори со слични мерки за американската стока. Ова ја втурна технолошката индустрија во нова фаза на несигурност, каде што компаниите тешко можат да планираат долгорочно.
Трамп со офанзива: „Америка може да произведува iPhone“
Во овој контекст, претседателот Доналд Трамп повторно ја актуелизираше идејата Apple да ја врати целата своја продукција во САД. Тој изјави дека Америка има и работна сила и техничка способност да произведува iPhone уреди дома, оценувајќи ја зависноста од Кина како „неодржлива и небезбедна“.
Сепак, економистите предупредуваат дека иако Трамповата реторика може да звучи патриотски и мотивациски, реалноста е многу посложена. Работната сила во САД е значително поскапа, недостасуваат добро обучени техничари во доволен број, а целата логистика е далеку посложена отколку во Кина, која има веќе воспоставена и оптимизирана инфраструктура.
Apple бара алтернативи: Азија останува клучна
Во услови на глобални притисоци, Apple не ја исклучува можноста за делумно преселување на производството во други земји со пониски трошоци и посигурни услови – како Индија, Виетнам или Тајван. Овие држави веќе се појавуваат како алтернативни бази за производство, со помали царини и подобри услови за технолошки компании.
Таквата стратегија за диверзификација на производствениот синџир ќе му овозможи на Apple поголема флексибилност и стабилност, особено во време кога геополитиката игра сè поголема улога во економските одлуки.
Apple се наоѓа пред една од најзначајните деловни одлуки во својата историја. Без разлика дали ќе избере да го пресели производството во САД или ќе го прошири во нови азиски држави, компанијата ќе мора да се соочи со повисоки трошоци и посложени операции.
Најголемите последици, како и обично, ќе ги почувствуваат потрошувачите. Повисоките трошоци за производство речиси сигурно ќе значат и повисоки цени на уредите. Дали корисниците ќе бидат подготвени да платат повеќе за „домашно произведен“ iPhone останува прашање – но едно е сигурно: Apple влегува во турбулентен период кој ќе го редефинира начинот на кој работи и произведува.