ЕУ одобри 150 милијарди евра за зајакнување на европската одбрана: Нов стратегиски инвестиционен пакет за безбедност

Европската Унија сега презема големи чекори за зајакнување на својата одбрана и безбедност преку новиот инструмент SAFE (Безбедност за акција за Европа), кој има за цел да инвестира до 150 милијарди евра во одбранбените капацитети на континентот. Ова е дел од поширокиот план ReArm Europe и иницијативата Readiness 2030, која има за цел да ги подготви европските земји за идните безбедносни предизвици.

Главни аспекти на SAFE и неговата важност:

1. Цел и инвестиции: SAFE е дизајниран да се фокусира на клучни области на одбраната, како што се ракетната одбрана, беспилотни летала, и стратешка логистика. Заедно со овие инвестиции, ЕУ ќе ги зајакне своите воени и технолошки капацитети, што ќе има позитивен ефект не само на безбедноста на Унијата, туку и на целокупната стабилност во Европа.
2. Издавање кредити: Средствата за овој план ќе се обезбедат преку издавање кредити на пазарите на капитал, што ќе дозволи брзо финансирање на овие инвестиции. Сепак, земјите-членки ќе имаат рок од шест месеци за да достават свои национални планови за тоа како ќе ги распределат овие средства и кои конкретни проекти ќе ги поддржат.
3. Рокови и отчетност: Земјите-членки ќе мораат да ги доставуваат извештаите за напредокот двапати годишно, а одлуките за финансирање ќе бидат донесувани од Советот на ЕУ на предлог на Европската комисија. Првиот период за плаќање и заемите може да започне веќе од 2025 година, а се очекува да се заврши до крајот на 2030 година.
4. Технолошки и индустриски напредок: Како дел од оваа стратегија, се планира и зајакнување на европската индустрија, што ќе овозможи развој на нови технолошки решенија и капацитети за одбрана, намалувајќи зависноста од увозни компоненти. Во рамките на SAFE, се воведува и правило кое ограниува увоз на компоненти од земји надвор од ЕУ, ЕФТА и Украина до 35% од вкупната вредност, поттикнувајќи го принципот „купи европски производи“.
5. Економска и безбедносна стабилност: Иако инвестициите во одбрана ќе бараат значителни финансиски ресурси, оваа иницијатива е стратегија за зајакнување на економската и безбедносната стабилност на Европа во долг рок. Силната и самодоверлива Европска Унија би можела да биде клучна за одржување на стабилноста и мирот во регионот.

Политички контекст и амбиции:

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, нагласи дека „вонредните времиња бараат вонредни мерки“. Европа, според неа, мора да преземе поголема одговорност за својата безбедност и одбрана, особено во светот каде што геополитичката ситуација е се повеќе нестабилна. Овој пакет не само што е одговор на актуелните предизвици, туку и инвестиција во долгорочната отпорност на континентот.

Заклучок:

SAFE е важен чекор во зајакнувањето на европските одбранбени капацитети и намалувањето на зависноста од странски добавувачи. Со цел да се исполни планот „ReArm Europe / Readiness 2030“, ЕУ ќе вложи значителни ресурси во развојот на технологијата и индустријата за одбрана, создавајќи пофлексибилен и отпорен континент, способен да се соочи со идните безбедносни предизвици.