Skip to content
Државите членки на Европската унија конечно усвоија заедничка позиција околу контроверзниот предлог-закон за спречување онлајн сексуална злоупотреба на деца (CSA Regulation), по повеќе од две години тешки преговори. Договорот беше постигнат на состанокот на министрите за правда од сите 27 земји членки, со цел да се воспостави поефикасен систем за идентификација и отстранување на незаконска содржина од интернет.
Според договореното, платформите ќе мора систематски да го отстрануваат материјалот со сексуална злоупотреба на деца, а ќе биде воспоставено и ново европско тело – ЕУ Центар за борба против сексуална злоупотреба на деца – кое ќе координира дел од овие активности. Националните власти ќе имаат овластување да им наложуваат на компаниите отстранување или блокирање на незаконска содржина кога постојат индиции за злоупотреба.
Најспорната точка во предложената регулатива – задолжителното скенирање на приватни пораки од страна на државните органи – беше целосно отстранета од текстот. Данското претседателство успеа да обезбеди компромис откако претходните пет претседателства не успеаја да најдат решение поради спротивставените ставови околу таканаречените „наредби за детекција“. Новиот модел не дозволува државата да скенира пораки, вклучително и оние заштитени со end-to-end енкрипција, но им остава можност на самите платформи како Facebook Messenger или Instagram доброволно да вршат скенирање.
Оваа промена беше поздравена од поголем дел од технолошката индустрија. Меѓутоа, здружението CCIA Europe истакна дека балансирањето меѓу заштитата на децата и приватноста на корисниците мора да остане принцип и во идните преговори. Од друга страна, активистите за дигитални права се далеку покритични. Поранешниот пратеник од редовите на Пиратската партија, Патрик Брајер, предупреди дека „волонтерското“ скенирање претставува опасен преседан и може да доведе до фактичка масовна проверка на комуникациите од страна на американските корпорации, без судски налог.
Дополнителна грижа предизвикува и фактот што системите за автоматска детекција на ваква содржина сè уште не се доволно прецизни. Според податоците на германската федерална полиција, околу половина од пријавените случаи се покажуваат како правно ирелевантни, што го отвора прашањето за точноста и потенцијалната злоупотреба на технологијата. Активистите предупредуваат и дека воведувањето системи за проверка на возраста преку лични документи или биометриски податоци може дополнително да ја загрози приватноста на граѓаните.
И покрај противењето на Чешка, Холандија и Полска, Советот успеа да изгласа компромисен текст. Следниот чекор се трилозите – преговорите меѓу Советот, Европскиот парламент и Европската комисија – кои ќе започнат во 2026 година. До нивното завршување, клучно ќе биде да се пронајде модел што ќе ја зајакне заштитата на децата, а притоа нема да ги наруши основните права на приватност и безбедна комуникација на европските граѓани.
