Skip to content
По повлекувањето на Соединетите Американски Држави (САД) од нуклеарниот договор со Иран 2018. година, Вашингтон воведе строги економски санкции на Техеран, насочени главно кон нафтниот сектор со цел да се ослабат изворите на финансирање и да се изврши притисок на политичкиот режим во Иран. Овие санкции значително го намалија извозот на иранска нафта, што го натера Техеран да побара алтернативни начини за да ги заобиколи.
Во тој контекст, наскоро се појавија извештаи дека некои ирански нафтни танкери користат ирачки документи за да пристапат на глобалните пазари.
Иако ваквите пракси не се нови, тие повторно се најдоа во фокусот поради ескалацијата на меѓународниот притисок врз Иран и заострената контрола на движењето на нафтата во регионот.
Нови санкции
САД воведоа нови санкции на Иран минатиот месец, по прв пат таргетирајќи приватна рафинерија во Кина, која е најголем купувач на иранска нафта. Овој потег е дел од четвртата рунда американски санкции против иранската продажба на нафта.
Санкциите следеа откако американскиот претседател Доналд Трамп објави во февруари продолжување на политиката на „максимален притисок“ врз Техеран, со цел целосно прекинување на извозот на нафта од таа земја и спречување на развојот на нуклеарно оружје и финансирање на вооружени групи, според американските функционери.
Санкциите се воведоа како дел од долгогодишниот процес кој започна по Иранската револуција 1979. година, кога САД почнаа постепено да воведуваат санкции на Иран. Тие достигнаа својот врв откако Вашингтон се повлече од нуклеарниот договор 2018. година, за време на првиот претседателски мандат на Доналд Трамп. Санкциите главно беа насочени кон нафтниот сектор, спречувајќи го Техеран да ја извезува својата нафта на глобалните пазари, што ѝ нанесе тежок удар на иранската економија, која во голема мера зависи од приходите од нафта.
Санкциите и нивното влијание на Ирак
Од друга страна, ирачката влада се најде во исклучително чувствителна позиција поради американските санкции што беа воведени против Иран. Од една страна, Багдад се потпира на Иран за снабдување со гас, електрична енергија и погранична трговија, а од друга страна се соочува со голем притисок од САД да го ограничи тоа соработување.
Иако Иран развива нови стратегии за заобиколување на санкциите, неговиот извоз на нафта падна значително. Меѓутоа, Иран успеа да заобиколи овие ограничувања користејќи методи како што се „фантомските танкери“.
Стратегии за заобиколување на санкциите
Иран континуирано развива нови методи за заобиколување на американските санкции преку криумчарење и користење на „фантомски“ танкери, кои не можат лесно да се следат. Овие танкери често менуваат свој идентитет, вклучувајќи ги името на бродот и поморските идентификациски броеви, за да избегнат системи за следење и надзор. Некои бродови користат маневри како подигнување на знамиња од други земји или преместување на нафтени товари на други бродови во меѓународните води, што го отежнува следењето на вистинскиот извор на нафтата.
Иран исто така се обрнува кон користење криптовалути за да ги заобиколи рестрикциите на банкарските трансакции. Според аналитичарите, криптовалутите помагаат при трансферот на средства меѓу Иран и земји како Кина и Русија, надвор од глобалниот банкарски систем кој е подложен на надзор.
Покрај тоа, Иран е силно фокусиран на јакнење на своите економски односи со Кина и Русија, кои не се целосно усогласени со американските санкции. Но, Иран не успева целосно да ја замени западната економска помош, бидејќи нафтата на Иран сè уште има ограничен пристап до клучните пазари.
Иако Ирановите санкции имале сериозни економски последици, вклучувајќи значителен пад на вредноста на иранскиот риал и инфлација која надмина 236%, Техеран продолжува со своите креативни стратегии за заобиколување на санкциите, што го прави сè посложен меѓународниот одговор и влијае на земји како Ирак кои се наоѓаат во деликатна позиција во однос на своите односи со Техеран.
Извор: Ал Џазира
