Skip to content
На денешен ден, 8 септември 1974 година, американскиот претседател Џералд Форд потпиша претседателско помилување за својот претходник Ричард Никсон, кој поднесе оставка поради аферата „Вотергејт“. Одлуката, донесена само еден месец по преземањето на функцијата, предизвика жестоки реакции и ја подели американската јавност.
Аферата „Вотергејт“ и падот на Никсон
Скандалот започна во 1972 година со упад во седиштето на Демократската партија во Вашингтон. Истрагата откри систематска политичка шпионажа, прислушување и злоупотреба на власта од страна на администрацијата на Никсон. Објавените снимки од разговори во Белата куќа ја потврдија вмешаноста на претседателот во прикривањето. Под закана од импичмент, Никсон поднесе оставка на 8 август 1974 година – прв американски претседател што го направил тоа.
Одлуката за помилување
Форд веруваше дека судски процес против Никсон би ја продлабочил политичката криза и би ја одвлекол вниманието од економските проблеми и војната во Виетнам. Со Проглас 4311, тој му додели „целосно, слободно и апсолутно помилување“ за сите можни кривични дела. Во обраќање до нацијата изјави дека Никсон веќе ја платил најголемата цена со губење на функцијата и угледот.
Реакции и последици
Одлуката предизвика масовно незадоволство. Мнозина Американци ја доживеаја како поткопување на владеењето на правото и доказ дека политичарите се изнад законот. Популарноста на Форд нагло опадна, а неговото претседателство остана обележано од оваа контроверза, што придонесе за неговиот пораз на изборите во 1976 година.
Долгорочно влијание
Никсон остатокот од животот го помина во обид да го врати својот углед, но довербата никогаш целосно не ја поврати. Помилувањето го отвори прашањето за одговорноста на претседателите и доведе до законски реформи, како Законот за етика во владата (1978).
Иако долги години сметана за историска грешка, одлуката на Форд со текот на времето доби поумерени толкувања. Во 2001 година, тој ја доби наградата „Профил во храброст“ од Фондацијата Кенеди, зашто ја ставил стабилноста на нацијата пред сопствената политичка иднина.
