Иран вели дека нема да преговара за правото да збогатува ураниум

Иран цврсто инсистира дека правото да збогатува ураниум не е нешто што може да се преговара, според министерот за надворешни работи Абас Аракчи, пред втората рунда разговори со САД кои ќе се одржат во Рим овој викенд.

Говорејќи за иранските државни медиуми, Аракчи одговори на тврдењето на американскиот преговарач Стив Виткоф дека Иран мора да го „запре и елиминира“ збогатувањето ураниум за да постигне договор, наведувајќи дека таквиот услов е неприфатлив. Додека Аракчи ја изрази подготвеноста на Иран да одговори на грижите и да изгради доверба, тој нагласи дека суштинското право на збогатување не е предмет на дискусија.

Овие преговори, кои започнаа минатиот викенд во Оман ги означуваат првите официјални разговори меѓу двете земји откако американскиот претседател Доналд Трамп ја презеде функцијата. Трамп се закани со воена акција доколку не може да се постигне договор, со што се зголемуваат влоговите на дискусиите. И покрај тензиите, двете страни ја опишаа почетната рунда разговори во Оман како „позитивна и конструктивна“. Западните сили и понатаму се загрижени дека иранската програма за збогатување ураниум ги надминува цивилните енергетски потреби и се приближува до нивоата од типот на оружје – обвинение кое Техеран постојано го негира.

Одлуката за преместување на разговорите од Оман во Рим предизвика контроверзии, при што портпаролот на иранското Министерство за надворешни работи Есмаил Багаи ја нарече „професионална грешка“ што може да ја загрози довербата. Сепак, изворите ја потврдија промената на местото на одржување, а италијанскиот министер за надворешни работи Антонио Тајани призна дека Рим ќе биде домаќин на разговорите, истовремено нагласувајќи дека Италија нема да учествува. Тајани ја истакна улогата на Италија како неутрален олеснувач, изразувајќи надеж дека дијалогот ќе доведе до мирно решавање без надворешно мешање.

Во меѓувреме, Рафаел Гроси, шефот на Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ), исто така се очекува во Рим, нагласувајќи ја важноста од мониторинг и верификација во секој иден договор.

Аракчи треба да ја посети Русија во четврток за да му пренесе порака од врховниот водач, ајатолахот Али Хамнеи до претседателот Владимир Путин. Посетата доаѓа во време на шпекулации дека предлогот на САД би можел да вклучи трансфер на збогатениот ураниум од Иран во трета земја, потенцијално Русија, како дел од компромисот.

Сепак, извештаите сугерираат дека Техеран најверојатно ќе го отфрли таквиот потег, сметајќи го како повреда на неговиот суверенитет. Кремљ молчи по ова прашање, додека иранскиот амбасадор Казем Џалали ја истакна важноста од продолжување на стратешкиот дијалог меѓу Техеран и Москва, нарекувајќи го од суштинско значење за регионалната и глобалната стабилност.