Разорниот пожар што во април 2019 година го зафати Нотр Дам во Париз отвори нов прозорец во историјата. За време на петгодишниот процес на реставрација, археолозите добија ретка можност да истражуваат под самата катедрала, откривајќи повеќе од 1.000 историски фрагменти кои биле скриени досега. Ова ископување, дозволено согласно францускиот закон за превентивна археологија, овозможи проучување на археолошки остатоци кои инаку би биле изгубени поради реставрацијата.
Од февруари 2022 година, ископувањата откриле неверојатни наоди, кои опфаќаат векови од историјата на катедралата. Меѓу најважните наоди се околу триесет камени фрагменти од покривот на Нотр Дам, кои сега се изложени во Музејот де Клуни во Париз, познат по својата колекција на средновековна уметност.
Меѓу откритите скулптури се издвојуваат биста на Христос и уникатно врежан лик на човек во туника, за кој се верува дека исчезнал од историјата. Директорката на музејот, Северин Лепапе, нагласи дека овие скулптури потекнуваат од околу 1230 година, а фрагментите покажуваат траги од некогашната полихромија, што дава слика за тоа како изгледале во својот најславен период.
Истражувањата не се ограничени само на средновековието. Откритијата откриваат слоеви од историјата кои датираат повеќе од 2.000 години. Археолозите пронајдоа градби од Каролинската ера (750-887 г.), римски куќи и други знаци на изработка, кои нудат увид во животот на луѓето од Ил де ла Сите пред изградбата на катедралата.
За прв пат биле истражени и темелите на Нотр Дам. Кристоф Бесние од Националниот институт за превентивни археолошки истражувања (ИНРАП) истакна дека овие наоди откриваат индиции од речиси секој историски период, почнувајќи од првиот век. Тој додаде дека истражувањата сега дозволуваат да се реконструира повеќе од 2.000 години историја на оваа важна локација.
Реставрацијата на Нотр Дам не само што ги обновува архитектонските драгоцености, туку исто така открива нови артефакти кои го прошируваат нашето разбирање за сложената историја на Париз и на Франција.