Skip to content
Во срцето на Европа, германската демократија се соочува со силен изборен стрес-тест, со голема неизвесност за тоа како би можела да изгледа следната влада.
Од Мајкл Фишер и Робин Пауел, ДПА
Германија е сведок на изборна кампања каква што немало досега.
Со екстремната десница која воскреснува и војна што беснее на прагот на ЕУ – сето тоа поставено во несигурната позадина на второто претседателствување на Трамп – прави нервозна атмосфера која продира во најголемата европска економија, точно еден месец пред гласачите ќе излезат на гласање на 23 февруари.
Скратените рокови за организирање на изборите само ги зголеми тензиите, при што тие треба да се одржат само 109 дена по колапсот на трипартиската коалиција на канцеларот Олаф Шолц во ноември.
„Дебати со почит“
Остриот распад на левичарската коалиција на Шолц го даде тонот за она што брзо стана невообичаено горчлива изборна кампања.
Шолц го обвини разрешениот министер за финансии Кристијан Линднер за „саботажа“ и за недостиг на „неопходна морална зрелост“ за да ја заврши својата работа.
Конзервативниот опозициски лидер Фридрих Мерц го осуди однесувањето на Шолц како „срамно“.
Користејќи навредлива форма на името на неговиот ривал, Шолц возврати со фраза што одекнуваше низ на кампањата: „Фриц Мерц сака да зборува за ѓубре“.
Во обид да ги намалат температурите, мејнстрим партиите – со исклучок на екстремно десничарската Алтернатива за Германија (AfD) и бунтовничката Алијанса Сахра Вагенкнехт (BSW) – потпишаа „Договор за правичност“ пред Божиќ.
На две и пол страници, иницијативата беше насочена против екстремистички изјави, насочени дезинформации и нарушување на настаните од изборната кампања. Исто така, и против насилството и личните напади за време на кампањата.
„Дабатираме со почит еден кон друг, се воздржуваме од лично омаловажување или напади врз личната или професионалната средина на политичарите“, се согласија потписниците.
И покрај тоа што јануари не го доживеа истото ниво на огорченост меѓу партиите, имаше голем дел од изненадувања, вклучително и необична интервенција на технолошкиот милијардер Илон Маск, кој отворено ја поддржува AfD.
А влогот е поголем од кога и да е, при што екстремно десничарските партии забележаа пораст на поддршката низ целиот континент, а германската економија е во рецесија втора година по ред.
Затоа, не е јасно дали пактот за фер-плеј ќе може да ги ублажува тензиите во последниот месец од кампањата.
„Не се работи само за тоа кој ќе влезе во Владата“, се вели во уводникот во угледниот дневен весник „Франкфуртер Рундшау“ минатата недела. Германските избори се тест за тоа дали политичарите „ќе ги бранат достигнувањата на демократијата, владеењето на правото и човековите права“.
Изборните изненадувања би можеле да го поколебаат гласањето
Подеднакво тешко да се предвидат се и прашањата што ќе им бидат важни на германските гласачи на денот на изборите.
Нападот на божиќниот пазар во источниот град Магдебург, при што загинаа шестмина, ја стави грижата за домашната безбедност на врвот на агендата на кампањата за зимските празници.
Последниот напад со нож во јужниот град Ашафенбург, во кој беше убиено 2-годишно дете во средата од авганистански барател на азил со историја на психолошки проблеми, дополнително ја интензивираше жестоката дебата за миграцијата и депортациите.
Новиот американски претседател Доналд Трамп може да предизвика дополнителни изненадувања, иако извештаите сугерираат дека тој можеби нема веднаш да ги исполни своите закани дека ќе воведе трговски царини за Европската унија.
Трамп, исто така, вети дека брзо ќе стави крај на руската војна во Украина, што може да има огромни импликации врз изборната кампања.
Многу гласачи се загрижени и од настаните преку јужната граница во Виена, каде што екстремно десничарската Партија на слободата на Австрија треба да формира влада откако центристичките партии не успеаја да постигнат договор за коалиција.
Расправата за коалицирање допрва ќе се разгори
Колку и да станува турбулентна кампањата, најмалку две партии на крајот ќе мора да се соберат за да управуваат со 84-те милиони жители на Германија, по првите зимски избори од 1987 година.
Според сегашните анкети, најреални опции се коалиција меѓу централно-десничарскиот блок предводен од Мерц и Социјалдемократите (СПД) на Шолц или сојуз меѓу конзервативците и Зелените.
Сепак, постои посебна можност следниот канцелар да мора да бара трет партнер за да обезбеди мнозинство во парламентот – незавидна позиција со оглед на неодамнешното искуство на Германија со трипартиски коалиции.
Сложената слика значи дека е тешко да се предвиди колку време ќе биде потребно за Германија повторно да има функционална влада, при што оптимистите се надеваат дека новиот кабинет ќе биде формиран до Велигден, нешто помалку од два месеци по гласањето.
Најкраткиот период помеѓу изборите и полагањето заклетва на новата германска влада е 23 дена, како што е забележано во 1969 и 1983 година.
Во 2017 година, напротив, на Ангела Меркел и беа потребни 171 ден да го започне четвртиот и последен мандат како канцелар, откако конзервативната лидерка конечно се согласи за „голема коалиција“ со социјалдемократите.
