Израел го турка проектот Е1 – светот предупредува на крај на палестинската држава

Израелската влада повторно ја разгори меѓународната јавност со најавата за изградба на населбата Е1, која би го поделила Западниот Брег и би го одвоила од Источен Ерусалим. Министерот за финансии Безалел Смотрич објави дека проектот ќе почне наскоро, оценувајќи го како чекор што, според неговите зборови, „ќе ја погреба идејата за палестинска држава“.

Смотрич го претстави планот во Мале Адумим, населба оддалечена само седум километри од Ерусалим, тврдејќи дека премиерот Бенјамин Нетанјаху и американскиот претседател Доналд Трамп ја одобриле иницијативата. Иако официјална потврда за тоа сè уште нема, изјавата веднаш предизвика силни реакции.

Палестинската влада остро го осуди проектот, предупредувајќи дека станува збор за „нелегално проширување“ кое ќе ја уништи секоја перспектива за мировен процес. Активистички организации потсетија дека токму изградбата на вакви населби е еден од најчестите извори на насилство и нестабилност во регионот.

Обединетите нации излегоа со остар став, опишувајќи ја изградбата како можен „воен злостор“ и предупредија дека таа може да доведе до масовни иселувања на палестинското население.

Од Европа и пошироко, низата критики беше едногласна: Германија, Велика Британија, Турција и Европската Унија ја повикаа израелската влада веднаш да го стопира проектот. Британскиот министер за надворешни работи Дејвид Лами изјави дека Израел „флагрантно го крши меѓународното право“.

Вашингтон испрати повнимателен тон. Стејт департментот нагласи дека стабилноста на Западниот Брег е клучна за безбедноста на Израел, но подвлече дека приоритет на американската дипломатија е завршување на војната во Газа.

Планот за населбата Е1 со години важи за најконтроверзниот дел од израелската политика во окупираните територии. Според експерти, неговата реализација би го спречила континуитетот на палестинска држава на Западниот Брег, ефективно погребувајќи го решението за две држави.

Мировниот процес, кој и онака е во застој, сега се соочува со нова блокада – а со неа и со уште подлабока политичка и хуманитарна криза во регионот.