Skip to content
Во момент кога односите меѓу САД и Канада се чинеше дека се стабилни и насочени кон заеднички економски раст, Вашингтон одлучи да го смени курсот. Со една најава, претседателот Доналд Трамп повторно го потресе трговскиот баланс во Северна Америка: нови царини од 35% на канадски извоз, надвор од рамките на CUSMA, трговскиот договор што ги обединува трите земји – Канада, САД и Мексико.
Оваа вест беше дочекана со разочараност во Отава. Канадскиот премиер Марк Карни, кој досега важеше за дипломатски трпелив и умерен лидер, објави јасно и недвосмислено соопштение:
„Иако сме разочарани од оваа одлука, Канада останува цврсто посветена на CUSMA – еден од најголемите договори за слободна трговија во светот. Но, нема да седиме со скрстени раце“, напиша Карни на својот официјален профил на мрежата Икс (поранешен Твитер).
Царините, според канадската влада, ќе имаат сериозни последици врз клучни индустрии: автомобилскиот сектор, дрвната индустрија, челикот и производството на алуминиум – сектори што обезбедуваат десетици илјади работни места ширум Канада.
Но зошто сега? Што го поттикна Трамп?
Одговорот од Белата куќа дојде брзо и директно: Канада, наводно, не успеала да го спречи шверцот на фентанил – синтетичка дрога што стана сериозна епидемија во САД. Според американските власти, преку канадска територија секојдневно влегуваат нелегални количини на оваа опасна супстанција.
Карни ги отфрли ваквите тврдења и излезе со детална листа на мерки што ги презема неговата влада: „Вложуваме во безбедноста на нашите граници повеќе од кога било – илјадници нови гранични службеници, воздушен надзор, напредни разузнавачки операции, и најстрогите закони за гранична контрола во историјата на нашата држава.“
Тој додаде дека Канада ќе продолжи да соработува со американските партнери во борбата против трговијата со дроги, но дека не може да прифати да биде казнета преку економски санкции за проблем што е заеднички и комплексен.
Во позадина, економистите веќе пресметуваат можни сценарија. Според првичните анализи, новите царини би можеле да влијаат негативно на билатералната трговија, која само минатата година изнесуваше над 850 милијарди долари. Експертите предупредуваат дека одлуката може да предизвика и нов „трговски круг одмазда“, каде Канада би одговорила со сопствени мерки против американски производи.
Во меѓувреме, канадската влада најави засилени инвестиции во индустриската конкурентност, политики за поддршка на домашното производство и планови за диверзификација на извозот, особено кон Европа и Азија.
Тензиите растат, а јавноста и бизнис-заедницата од двете страни на границата со загриженост гледаат како новиот економски удар би можел да се прелее во секојдневниот живот на граѓаните.
Се поставува прашањето: дали сме на почетокот на нов трговски конфликт меѓу САД и Канада – или ова е само уште еден од „Трамповите тактички потези“?
Едно е сигурно – северноамериканскиот трговски мир повеќе не изгледа така стабилно.
