Може ли да се предвиди земјотрес?

За разлика од многу други, исто така опасни природни катастрофи, како што се урагани, бури или поплави присутни кај нас, земјотресите не можат однапред да се снимат од кој било уред и да се забележат пред да се случат.

Повеќето научници денес веруваат дека не станува збор за технологија или метод што сè уште не сме го освоиле, туку дека тоа не е ни теоретски возможно. Така, британскиот автор Роберт Метјус во труд од 1997 година пишува дека „во која било практична смисла, невозможно е да се предвиди појавата на земјотреси“.

Исто така, постои широко распространето мислење дека овој феномен може да припаѓа на таканаречените самоорганизирани критични феномени (кои физичарите, заинтригирани од непредвидливоста, со голема страст ги проучуваат во последните децении), каде што низа помали механички настани на некои точки, која воопшто не може да се предвиди математички, одеднаш прераснува во лавина, пишува списанието „Наука низ приказни“.

Меѓутоа, во седумдесеттите години на 20 век, кај бројните сеизмолози преовладувало сосема поинакво мислење – дека земјотресите сè уште може да се предвидуваат и дека за десет години ќе може да се развие сигурен систем за предупредување.

Сепак, последователните истражувања, огромните прогнозирачки неуспеси и контроверзите околу земјотресот во Кина од 1975 година, кои беа предвидени една година претходно, доведоа до тоа гледиштето да биде во голема мера отфрлено во 1990-тите.

Денес, особено во подрачјата подложни на земјотреси, развиени се различни системи за брз аларм со цел да се реагира што е можно побрзо кога ќе се открие земјотрес. Исто така, развиена е цела научна област која се занимава со проценка на ризик од земјотрес. Но, не постои метод со кој може точно да се одреди кога, каде и колку силно ќе се случи следниот земјотрес.

Научното знаење, развојот на физиката, а особено метеорологијата, доведоа до фактот дека иако понекогаш не можеме да ги спречиме, барем лесно можеме да ги предвидиме опасностите што ни ги фрла природата.

Ова прашање во една прилика заврши на суд. Имено, по земјотресот во Акила, Италија, осудени се седуммина сеизмолози бидејќи однапред не најавиле дека после серија помали земјотреси ќе следи разорен земјотрес.

Напротив, тие сметаа дека нема опасност и населението не беше евакуирано. Судењето предизвика огромно внимание и реакции кај научниците ширум светот. На крајот, во постапката пред повисокиот суд, научниците беа ослободени.