Skip to content
Киев се подготвува за дипломатска битка пред најавената средба меѓу Доналд Трамп и Владимир Путин во Алјаска, стравувајќи од „брз мир“ кој би ја оставил Украина без суштински гаранции и би му дал време на Кремљ да се прегрупира. Украинскиот претседател Володимир Зеленски со европски партнери планира претсредбени консултации со Трамп, за да утврдат јасни црвени линии: никаков договор „без Украина и против Украина“, ниту пак договор што би го легитимирал руското освојување под маската на прекин на огнот.
Зеленски предупредува дека Москва настојува да го „измами“ Западот и дека секој потег што ја прескокнува Украина не е чекор кон мир, туку кон нов циклус на агресија. Сеќавањето на спектакуларните, но празни дипломатски слики од други глобални кризи го храни скептицизмот и во Киев и во регионот: мир што не ја запира руската војна машина, туку само ѝ дава здив, за Украина би бил политички и безбедносен самоубиствен потег.
Клучните барања на Украина
1) Траен прекин на огнот, пред какви било територијални разговори.
Киев одбива „размена на земја за мир“. Донбас, предупредува Зеленски, е стартна позиција за идни офанзиви: повлекување од утврдените линии би отворило коридори кон Запорожје, Днипро и Харков. Дури и ако реалноста на фронтот наложи компромиси, тие би дошле само по докажано почитување на прекин на огнот – не обратно.
2) Нема „де факто“ признанија што се претвораат во „де јуре“ пораз.
Идејата делови од Украина да останат под руска контрола „фактички“, но правно да се водат како украински, во Киев се чита како опасно подлизнување на империјалната логика: милиони луѓе би биле оставени во вакуум на репресија, а Украина би загубила клучни одбранбени позиции.
3) Безбедносни гаранции – реални, а не декларативни.
Целта останува НАТО и ЕУ, но во меѓувреме Киев бара обврзувачки гаранции: долгорочни пакети вооружување, муниција, ПВО, финансирање и индустриска ко-продукција со Европа и САД. Сè што е помалку од тоа ризикува „мир“ што утре повторно ќе експлодира.
4) Русија мора да плати.
Репарации за штетата проценета на стотици милијарди евра и употреба на замрзнатите руски средства се неприкосновен дел од секој договор. Во спротивно, Кремљ би излегол од изолацијата посилен – и побогат – за нови офанзиви.
5) Човечката цена не смее да биде предмет на пазар.
Враќање на околу 20.000 киднапирани украински деца, систематски размените на воени заробеници и пристап на меѓународните набљудувачи до местата на задржување се „неличитливи“ услови.
Зошто „лошиот мир“ е полош од продолжена војна
Украина и европските сојузници стравуваат дека нагло олеснување на санкциите и враќање на нормална трговија со Русија би ѝ дало на Москва токму тоа што ѝ недостига: време, пари и технологија за брза реконфигурација на воената машина. Киев инсистира дека притисокот мора да продолжи – и економски и воено – сè додека Русија не отстапи од воените цели и не прифати проверливи услови за мир.
Што ќе се следи на масата во Алјаска
- Формулацијата на прекин на огнот и механизмите за верификација;
- Статусот на окупираните територии – дали ќе има обиди за „де факто“ замрзнување;
- Пакетот безбедносни гаранции и долгорочната воена/финансиска поддршка за Киев;
- Судбината на санкциите, руските замрзнати средства и можните репарации;
- Хуманитарниот дел: децата, заробениците, пристапот за набљудувачи.
Ставот од Киев останува кристално јасен: мирот мора да значи безбедност, праведност и почитување на меѓународното право – не козметика што ја гланца геополитичката слика, додека на терен остануваат окупацијата и злосторствата. „Секое решение против нас, секое решение без Украина, е одлука против мирот“, порача Зеленски.
