Skip to content
По изборите за Европскиот парламент во 2024 година, во кои гласачката излезност достигна највисоко ниво во последните 25 години, многумина во Брисел издишаа со олеснување. Но, зад позитивните бројки, европратениците препознаа една подлабока вистина: демократијата во Европската унија е далеку од совршена – и е под сериозна закана.
Во неделата што следеше по гласањето, Комитетот за уставни прашања на Европскиот парламент усвои извештај што звучи како аларм за сите институции во ЕУ. Извештајот не само што ги анализираше предизвиците на неодамнешните избори, туку упати и силен повик за системски реформи. Според него, изборите во 2024 година, иако рекордни по одѕив, беа организирани во сенка на дезинформации, странски мешања и политичко насилство.
„Европската демократија е силна само колку што се силни нејзините избори,“ изјави известувачката Лубица Карвашова, додавајќи дека Европа мора да биде отпорна на надворешни влијанија и внатрешни поделби.
Една од клучните критики во извештајот е фрагментираноста на изборниот систем – каде 11 милиони мобилни граѓани на ЕУ сè уште се соочуваат со административни бариери за гласање, а младите и ранливите заедници покажуваат најниска излезност. Европратениците побараа еден ден за гласање низ целата Унија, унифицирана возраст за гласање и можност за поштенско гласање – мерки што треба да ја направат демократијата поинклузивна и подостапна.
Но реформите не застануваат тука. Како одговор на влијанието на странски држави и т.н. „темни пари“, европратениците предложија строги ограничувања за политичките донации, вклучително и целосна забрана за финансирање од странство. Се крена и глас против онлајн платформите – чија улога во ширењето на дезинформации и манипулации се смета за една од најголемите закани за изборниот интегритет.
„Мора да се соочиме со фактот дека лажни пораки и анти-ЕУ наративи, често поттикнати од странски интереси, добиваат се поголем простор во јавната дебата“, стои во извештајот. Специјално внимание е посветено на Русија, за која се тврди дека водела кампањи за поларизација и поткопување на довербата во институциите на ЕУ.
Извештајот, исто така, предупредува на се поголемиот број инциденти со политичко насилство и закани против новинари, активисти и политичари во предизборниот период. Европратениците бараат засилена заштита и јасна осуда на сите форми на заплашување, повикувајќи на обнова на довербата во институциите.
Во суштина, овој извештај не е само анализа – тој е политички манифест за иднината на европската демократија. Тој ќе биде ставен на гласање на пленарна седница во Стразбур во септември, каде ќе се одлучи дали ЕУ е подготвена да направи храбри чекори напред.
Се чини дека изборите во 2024 година не беа само избор за иднината на Европскиот парламент – туку тест за зрелоста на демократскиот проект наречен Европска Унија. А резултатите од тој тест допрва ќе се толкуваат.
