Погребот на папата Фрањо носи двоен потенцијал – од една страна, може да послужи како арена за неформални дипломатски разговори, а од друга – како сцена за напрегнати и непријатни политички средби.
Во сабота, во Ватикан се очекува пристигнување на највисоки светски делегации, а ватиканскиот протокол веќе внимава на распоредот на седење за да се избегнат конфузии и дипломатски гафови.
Се поставуваат прашања:
– Дали Доналд Трамп треба да биде оддалечен од Володимир Зеленски?
– Кој ќе инсистира на место во првите редови?
– Каде да се сместат претставниците на Иран, а каде Израелците и Палестинците?
Единственото „олеснување“ за организаторите е тоа што Владимир Путин веќе најави дека нема да присуствува.
Церемонијата започнува во сабота во 10 часот, а делегациите пристигнуваат уште денес. Рим е под засилени безбедносни мерки – снајперисти, анти-дрон единици, и F-16 борбени авиони над Ватикан.
Историски паралели: Погребот на Јован Павле II
Последниот настан од вакви размери беше погребот на папата Јован Павле II во април 2005, кога истовремено се најдоа во Ватикан лидери на земји што беа во политички конфликти – САД, Иран, Сирија и Куба.
Еден од најкоментираните моменти беше кога принцот Чарлс, денешниот крал, случајно се ракуваше со Роберт Мугабе, претседателот на Зимбабве, иако тој имаше забрана за влез во ЕУ. Подоцна од дворецот изјавија дека „принцот го смета режимот во Зимбабве за одвратен“.
Имаше и спорно ракување меѓу ирански и израелски лидер, кое иранскиот претседател Хатами подоцна го негираше.
Во 2005 година, Кина ја бојкотираше церемонијата поради присуството на тајванскиот претседател – проблем што и денес го комплицира списокот на гости, со оглед дека Ватикан сè уште одржува дипломатски односи со Тајван.
Ватикан – тивок, но моќен дипломатски играч
Светата столица има развиена дипломатска мрежа, а нејзините претставници – апостолски нунции – често се сметаат за подискретни и поефикасни од класичните амбасадори.
„Луѓето им веруваат на свештеници, не на дипломати“, велат искусни познавачи.
Ватикан не игра само симболична улога – честопати е посредник во кризни ситуации. Учествувал во разговорите за мир во Украина, Газа и Јужен Судан, а годинава помогна во ослободување на стотици затвореници на Куба.
Во 2019 година, папата Фрањо го посети Арапскиот Полуостров, каде што потпиша декларација за братство со големиот имам на Ал Азхар – значаен чекор во меѓурелигискиот дијалог со муслиманскиот свет.
Со речиси две милијарди католици и дипломатски односи со речиси сите држави во светот, Ватикан има уникатна способност да организира настани што го привлекуваат вниманието на целата планета – каков што ќе биде и овој викенд во Рим.