Skip to content
Бриселскиот портал „Политико“ го прогласи белгискиот премиер Барт де Вевер за победник, а германскиот канцелар Фридрих Мерц за губитник на самитот на Европскиот совет, на кој, меѓу другото, се расправаше за можната употреба на замрзнатите руски имоти во Европа за прибирање средства за Украина.
Лидерите на Европската унија синоќа не успеаја да ги надминат разликите околу ова прашање, но се согласија да ѝ овозможат на Украина голем бескаматен заем за покривање на нејзините воени и економски потреби во наредните две години.
Белгискиот премиер, според „Политико“, одржал лекција во покажување „стоички отпор“ кон планот на ЕУ за користење на замрзнатиот руски имот за финансирање на Украина. Де Вевер од самиот почеток се спротивставил на планот поради ризикот од одмазда од Москва и можниот масовен финансиски удар врз Белгија, каде што се наоѓа најголемиот дел од замрзнатиот имот. Подоцна, на неговата позиција ѝ се приклучиле Италија и уште неколку земји.
По повеќенеделниот отпор, Де Вевер и неговиот тим биле подготвени цел ден да преговараат со претставници на Европската комисија, барајќи „неограничена“ поддршка од останатите членки на Унијата, што за нив било неприфатливо. Единствената преостаната опција бил планот Б заедничко задолжување, решение што малкумина го посакувале, но кое мнозинството било подготвено да го прифати.
Меѓу победниците на самитот е и италијанската премиерка Џорџа Мелони, која го диктирала темпото на трговскиот договор за слободна трговија меѓу ЕУ и јужноамериканските земји од групата Меркосур. Договорот беше одложен поради противењето на Париз и Рим, а Мелони, според „Политико“, „совршено го темпирала својот настап и околу финансирањето на Украина“.
„По недели поминати во сенка, додека Белгија се бореше против користењето на замрзнатиот руски имот, Мелони им дозволи на другите да ги исцрпат своите опции, пред да интервенира со благ поттик доцна навечер, кога планот за репарациски заем веќе беше пропаднат“, наведува порталот.
Иако постигнувањето договор било тешко, а договор во еден ден изгледал речиси незамислив, претседателот на Европскиот совет Антонио Кошта успеал да го доведе процесот до крај. „Политико“ наведува дека тој не се обврзал целосно на ниту една опција, останал надвор од конфликтите и сепак постигнал договор, поради што и самиот е вброен меѓу победниците.
Како победници, „колку и да звучи чудно“, се наведуваат и сите директно вклучени во војната, бидејќи секој добил нешто. Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, ги добил неопходните средства, Европа го исполнила ветувањето за поддршка на Украина, замрзнатата имотна на Владимир Путин нема да биде искористена против него, а американскиот претседател Доналд Трамп и понатаму ја задржува можноста таа имотна да ја користи како средство за влијание во идни мировни преговори.
Листа на губитници
На врвот на листата на губитници се наоѓа германскиот канцелар Фридрих Мерц, за кого ова бил најмалку успешниот самит, откако доживеал два пораза, одложувањето на договорот со Меркосур и отфрлањето на планот за користење на замрзнатиот руски имот, за кој силно се залагал.
Германија и нордиските сојузници со недели инсистирале дека замрзнатиот имот е единствената опција, тврдејќи дека заедничкиот долг е невозможен бидејќи бара едногласност, како и поради унгарското вето. Исходот од самитот, заедничко задолжување со три земји кои одлучиле да останат надвор – покажал дека тоа не е точно и, како што пишува „Политико“, во Брисел „невозможно“ често значи само дека сè уште нема политичка волја.
Меѓу губитниците е и претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, која заедно со Мерц се обидувала да го спречи разгледувањето на заедничкото задолжување, иако нејзиниот тим подготвил алтернативни опции. Таа конечно ја отвори вратата за заеднички долг во говорот во Стразбур во средата, но тогаш веќе било предоцна да ги преземе заслугите за постигнатиот договор.
На листата на губитници се најде и данската премиерка Мете Фредериксен, заедно со нордиските земји, кои тивко ја поддржувале употребата на замрзнатата руска имотна.
„Политико“ меѓу губитниците ги вброи и Унгарија, Словачка и Чешка, кои обезбедиле краткорочна, главно финансиска победа, избегнувајќи директно испраќање средства за Украина. Сепак, таа победа може да се покаже како скапа, бидејќи парите сепак ќе бидат обезбедени, а потегот на овие земји ги турка кон позиција на изолација во ЕУ, со можни последици од останатите членки.